Professor Drs. Wessel Ganzevoort (1946) is een bijzonder mens, want als hoogleraar steekt hij, net als zijn collega Paul de Blot van Nyenrode, zijn nek uit, om de mens centraal te stellen in de ‘nieuwe economie’. De oude heeft namelijk gefaald, zo blijkt keer op keer. Vooral door het negeren van het verschijnsel ‘mens’.. Hebzucht, machtswellust, onderdrukking en verwoesting, zijn kernwoorden die vanuit egoïsme centraal stonden in de oude economie. Pak wat je pakken kan..! In de nieuwe economie, waarbij het kernbegrip ‘duurzaamheid’ altijd centraal staat, wordt ook nog té vaak gekeken naar nieuwe producten en diensten en wordt de mens als factor nog té vaak overgeslagen.
Spiritualiteit is in dit opzicht ook geen geitewollen-sokken-begrip meer; het is een essentieel onderdeel van hoe we naar het verschijnsel ‘mens’ kijken, hoe we dus naar onszelf kijken..! In duurzaamheid worden vaak de 3 P’s genoemd. Die staan voor ‘Planet, People en Profit’. En dan niet ‘profit’ in de zin van ‘zoveel mogelijk’, maar in de zin van ‘opbrengst’ als resultaat van duurzaam handelen. Door die mensen, waar we over spreken, de ‘P’ dus van ‘People’. En vanzelfsprekend gaat het dan over het in evenwicht leven met de Planeet.
Maar er horen in mijn optiek nog 2 essentiële P’s bij.. Die van ‘Passie’ en ‘Plezier’. Dit zijn de sleutels naar de manifestatie van de nieuwe mens, die ook in JOU aanwezig is..! De passie staat voor datgene doen wat je het meest en nauwst aan het hart ligt. DOEN wat je fijn vindt te doen..! En plezier als kenmerk van het feit DAT je op de weg van je Passie zit..! In dat opzicht zitten Passie & Plezier heel dicht tegen spiritualiteit aan!
Veel vaker dan tien of twintig jaar geleden worden tegenwoordig de woorden spiritualiteit en leiderschap gebruikt. Organisaties hebben oog gekregen voor de waarde van mensen, hun individualiteit en authenticiteit, hun behoefte aan zelfreflectie en bewegingsvrijheid, hun vermogen tot creativiteit. Begrippen als hart en ziel worden niet alleen van toepassing verklaard op individuele mensen, maar ook op organisaties. In het verlengde daarvan wordt de organisatie niet langer gezien als een overlevingsmechanisme dat moet inspelen op kansen en bedreigingen in de omgeving, maar als een organisme dat medeverantwoordelijkheid kan nemen voor die omgeving.
Bij het klassieke beeld van organiseren paste het begrip management, bij het nieuwe beeld van organisaties, past het begrip ‘leiderschap’. Volgens Wessel Ganzevoort zijn leiderschap en spiritualiteit nauw verwante begrippen. Sterker nog: hij noemt leiderschap en leiderschapsontwikkeling een spirituele opgave. We kunnen niet volstaan met het toepassen van psychologische regels. Psychologische regels laten te weinig ruimte voor het wonder, voor de ongehoorde complexiteit en dynamiek van menselijke ontwikkeling, voor het verkennen van het ongekende, voor datgene wat geen naam meer heeft, waarvoor geen woorden meer zijn.
x
Laten we ‘vertrouwen’ centraal stellen’
2012 WantToKnow.nl
x
Het wantrouwen rukt steeds verder op in de maatschappij en dat is geen goede ontwikkeling, zegt Wessel Ganzevoort, adviseur en hoogleraar organisatiekunde aan de Universiteit van Amsterdam.
‘We moeten het onderling vertrouwen centraal durven stellen, zowel binnen bedrijven als in de maatschappij als geheel. Dat zou het belangrijkste thema in alle verkiezingsprogramma’s moeten zijn.
We realiseren ons vaak niet hoe hoog de kosten zijn van georganiseerd wantrouwen. Bedrijven hebben contracten van honderden pagina’s nodig om hun onderlinge relaties te regelen. Overheden stellen steeds meer regels, waardoor de kosten van het toezicht sterk stijgen. En dan zijn er nog de ideeën die niet van de grond komen, de gemiste kansen voor ondernemingen, allemaal omdat mensen elkaar vanuit wantrouwen tegemoet treden.”
Waarden
Volgens Wessel Ganzevoort gaat het om de dieper liggende waarden: “Het klinkt misschien idealistisch, maar als we onze onderlinge relaties baseren op waarden, is er al heel veel gewonnen. Mensen weten heel goed wat kan en wat niet kan, maar zodra ze vanuit wantrouwen worden benaderd en zich aan allerlei regels moeten houden, gaan ze die regels proberen te ontduiken. Ze maken hun keuzes dan niet meer op basis van hun eigen normbesef.
Ook binnen ondernemingen zie je allerlei systemen en reglementen die gebaseerd zijn op wantrouwen. Je moet mensen niet alleen aannemen op basis van wat ze kunnen, maar vooral op basis van hun waarden. Als je dat doet, kun je mensen ook veel eigen verantwoordelijkheid geven, en is er veel minder controle nodig. Een afrekencultuur is goed voor het criminele circuit, maar in een bedrijf moet je mensen de ruimte geven om te leren, te experimenteren en creatief te zijn.”
Spiritualiteit in zaken doen
“Ja, ik was een van de eersten die spiritualiteit in zaken doen introduceerde, dat was in het begin wel lastig. Maar anders klop je niet, als dat een deel van je bestaan is. Wat ik heel raar vind -vooral bij protestantse christenen- als ik een tegelzaak binnenkom dat ik nergens aan kan zien dat dit een protestants christelijke tegelzaak is. Je hebt je te bekennen. Er is ooit een beweging in Duitsland geweest die heette ‘die bekennende Kirche.’ Dat bedoel ik niet in de zin van evangeliseren of mensen jouw verhaal opdringen, maar dat je je uitspreekt. Dat je helder bent, dat je herkenbaar bent.”
Schuldigen
Ganzevoort gaat verder: “Als er iets fout gaat, is nu de dominante reflex om op zoek te gaan naar de schuldigen en niet naar de diepere oorzaken. Dan krijg je een sfeer waarin artsen niet meer durven melden dat ze een fout hebben gemaakt, en kunnen er dus geen lessen uit die fout worden getrokken. Bestuursvoorzitters moeten hun biezen pakken als een investering niet goed uitpakt, terwijl dat de onderneming vaak niet verder helpt.
Het wantrouwen is een reactie op de anonimiteit en vervreemding die heersen in de moderne maatschappij. In de grote stad en in grote organisaties gaat de sociale controle verloren, veel bedrijven hebben te maken met anonieme aandeelhouders.”
Eigen verantwoordelijkheid
Tot slot spreekt Wessel Ganzevoort zich uit over ‘verantwoordelijkheid’..: “Een deel van het antwoord is kleinschaligheid, maar het belangrijkste is dat we de moed hebben om te kiezen voor meer eigen verantwoordelijkheid en niet voor meer repressie. Het overgrote deel van de mensen is niet crimineel en is van goede wil. Als je hen op basis van vertrouwen tegemoet treedt, is er al heel veel gewonnen.”
ik geef hem groot gelijk !