Lowlands wil van diesel af

x

Lowlands wil van diesel af..

Geplaatst in P+ © 2012 – interview: Hetty Nietsch

x

Als het festival Lowlands in de polder van Biddinghuizen neerstrijkt, dan staat daar 3 dagen lang een nederzetting met 60.000 bewoners, net zo groot als de stad Assen. Een tijdelijke stad die zindert en swingt, maar ook enorm vervuilt. Een logistieke draak die liters water en tonnen afval produceert. Natuurlijk– the show must go on – maar wat als dat ook nog eens zo’n slordige 130.000 liter diesel kost, brandstof voor de generatoren?

Alleen al de grote Alphatent slurpt vierhonderd liter per uur om de optredende bands hoorbaar en zichtbaar te maken. Festivaldirecteur Eric van Eerdenburg (1961) heeft al lang niet meer alleen het programmeren van de beste acts aan zijn hoofd. De baas van Lowlands heeft heel andere zorgen. Kan dat met die diesel niet anders? Hoe zorgen we ervoor dat de bezoekers er niet zo’n bende van maken? Hoe besparen we op water? Kortom: hoe wordt Lowlands een duurzame voortrekker in het festivalland van Nederland, Europa zelfs?

Tegenwoordig houdt hij kantoor in een statig, Delfts grachtenpand, de man die als jonge scholier niets op had met leren, laat staan werken aan een maatschappelijke carrière. Qua studie is hij dus niet verder gekomen dan een hakken-over-de-sloot-havo-diploma. En nu hebben we ons tête-à-tête in de sfeervolle boardroom aan die Delftse gracht. Lange donkerblauwe fluwelen gordijnen omzomen de hoge ramen, de wanden gesaust met hetzelfde diepe blauw. De directeur van Lowlands – ooit een puberale punker – nu letterlijk te midden van het pluche, maar dan anders.

Eric van Eerdenburg: “Toen ik jong was, wilde ik alleen maar muziek maken. Ik speelde als gitarist in een eigen band, en van het een kwam het ander. Op een zeker moment werd ik  agent van een paar succesvolle bands. Ik ging de boekingen verzorgen, ook internationaal. En zo is het eigenlijk begonnen.”

Is Lowlands viezer dan een normale stad?
Van Eerdenburg: “Nee, we zijn niet vervuilender, maar het is een tijdelijke infrastructuur en dat is altijd lastiger. Het past wel bij onze ideologie om het nog beter te willen doen. Maar dan moet je het groots aanpakken. Onze eerste pogingen waren goed bedoeld, maar zetten geen zoden aan de dijk: mensen op een fiets laten trappen zodat er een lampje ging branden. Dat stond niet in verhouding tot wat er werkelijk nodig is. Er moesten dus veranderingen komen.”

Wat is jullie huidige missie?
“We hebben nu een paar dingen prioriteit gegeven: energie, water en riool. We hebben geld geïnvesteerd in onderzoek hoe het beter kan. We kijken nu met een coalitie van partijen hoe we bijvoorbeeld van de dieselgeneratoren af kunnen komen. We hebben gemeten hoeveel energie we gebruiken en hoe hoog de piekbelastingen in ons stroomverbruik zijn. Wat kost ons een kilowattuur? In ons ideale businessplan hopen we het hele terrein op het gewone elektriciteitsnet aan te kunnen koppelen. Daarvoor moet een hele infrastructuur worden neergelegd. Er moeten verplaatsbare transformatorhuizen komen, zoals die in de bouw worden gebruikt. Met Alliander, de Powershop, en met de Club van Dertig hebben we een plan gemaakt hoe dat moet gaan functioneren. We willen nog dit jaar de schop in de grond zetten, maar er moeten nog wel wat meer neuzen in dezelfde richting gaan wijzen.”

Dat kunnen jullie nooit alleen opbrengen?
“Nee, dan zou de prijs per kilowattuur verdriedubbelen omdat de investeringen te hoog zijn. Ik moet het in tien jaar kunnen afschrijven; dat is de huurtermijn van het terrein. Maar we gebruiken alles maar drie dagen per jaar. We zoeken daarom samenwerking met de andere huurders van het terrein om het financieel wel mogelijk te maken. Ook hebben we een Green Deal aangevraagd met de overheid; verouderde vastrecht wetgeving maakt het onbetaalbaar om te investeren in infrastructuur die niet 364 dagen per jaar gebruikt wordt. Dat moet veranderen.

Als we deze methodiek kunnen invoeren, komt er een verhuurmarkt voor mobiele transformatorhuizen op gang brengen. Dan is er een nieuwe tijdelijke stroominfrastructuur voor de evenementenindustrie, dus ook voor kermissen, weekmarkten en noem maar op. Die opgedane kennis kunnen we delen met de buitenlandse collega’s, want de festivalagenda gaat van week tot week het hele continent over. Als die infrastructuur er ligt, willen we natuurlijk ook gaan kijken hoe we zelf stroom kunnen produceren. Als dat lukt dan hebben wij eigen, schone, goedkopere energie. Duurzaam hoeft niet duurder te zijn.”

En dan het water…?
“Ja water, daar gebruiken we heel veel van, alleen al aan leidingwater vijfduizend kuub. Ook veel grijs water, voor de toiletten: nog eens vijfduizend kuub, ook al werken we met kleinere stortbakken van zes, in plaats van tien liter. Er is een probleem in de polder: waar wij zitten, is het waterzuiveringssysteem door groei van het aantal bewoners te klein om de piek op te kunnen vangen. We kunnen domweg al die poep en pies niet kwijt. Een deel van het afvalwater wordt nu met vrachtwagens naar een andere zuiveringsinstallatie gereden. Dat moet slimmer, dachten wij. Ook hier zijn we een onderzoek gestart. We hebben al een proef gedaan met dertig vacuümtoiletten, die per spoeling nog maar een liter water nodig hebben.

Daarmee bereik je tot een factor zes tot acht minder verwaterd afval. Die dingen werken goed. Als je ze bij alle benodigde vierhonderd toiletten zou gebruiken, heb je een flinke besparing op je watergebruik. Met wat rest, kun je naar de vergister. De gassen die tijdens het vergisten worden opgewekt, kun je ook weer gebruiken om stroom mee op te wekken. Het  water uit de douches kan zo door een zandkoolstoffilter terug naar het oppervlaktewater. En de urine die uit de plaskruizen van de mannentoiletten komt, kan zo naar een fabriek die er fosfaat van maakt. In theorie is dat allemaal mogelijk. Punt is wel: voor ons zit er geen businesscase in. Die kosten om de infrastructuur aan te passen, halen wij er nooit uit.” Maar je hebt geluk. De waterzuivering van Dronten moet twintig miljoen gaan investeren om uit te breiden en te moderniseren zodat ze de steeds grotere hoeveelheid afvalwater kunnen verwerken.

“Ja, en als wij zouden gaan werken volgens deze nieuwe methode, kan er volstaan worden met een veel kleinere investering. Met een investering van twee à drie miljoen euro kun je vier tot maximaal acht miljoen besparen op aanpassing van de waterzuivering, zo heeft het ingenieursbureau berekend. De businesscase ligt alleen niet bij ons maar bij de waterzuivering.”

Samenwerken met overheden
En dan wordt het spannend: wat vinden de overheden ervan? “Er is van overheidswege veel medewerking, zeker nu de eerste onderzoeksresultaten goede perspectieven lijken te bieden. We hadden wel ingeschat dat het voor ons geen haalbare case zou worden. Toch zijn we het gaan onderzoeken. Als je dan de hele keten in het onderzoek betrekt, blijkt er een enorme milieuwinst te behalen. Maar er is dus ook een fikse besparing mogelijk op een investering die gedaan moet worden door het waterschap. We trekken hier nu samen in op. Dat moet ook.

Als je alleen van je eigen belang uitgaat, dan gebeurt er niets. We hebben aangetoond dat we door samen te werken en de hele keten te onderzoeken, we tot betere oplossingen komen. En  dan zou het me ernstig verbazen als je mensen en instanties niet mee zou krijgen. Dat proberen we nu, zodat Biddinghuizen het schoonste evenemententerrein van Nederland kan worden, met een voorbeeldfunctie voor heel veel gemeenten in Nederland.”