Wist jij dat ‘Islamitisch financieren’ het snelst groeiende segment binnen de internationale financiële sector is..?Mensen zijn kennelijk massaal op zoek naar ethische alternatieven voor de graai- en verrijkingspraktijken van de reguliere banksector.. De waarde van deze jonge financiële industrie is in 20 jaar tijd gegroeid van US$ 150 miljard naar US$ 2,1 biljoen en de laatste jaren groeit deze sector jaarlijks met zo’n 17%!
Ook in Europa is er groeiende interesse voor islamitisch financieren. Banken werken aan halalhypotheken en andere islamitische beleggingsproducten. In een nieuw boek onderzoekt mr. Sharif Soliman (van advocatenkantoor NautaDutilh) de juridische kansen in Nederland van de financiering van ondernemingen en consumenten op islamitische grondslag. Daarbij richt hij zich vooral op het civiele recht en financieel toezichtrecht, en bestudeert de meest gebruikte financieringsmethoden, zoals de musharaka, murabaha en ijara.
In zijn boek beschrijft hij het islamitische recht, de rechtsbronnen en rechtsvinding, om vervolgens de juridische structuur van de meest gebruikte islamitische financieringsmethoden te analyseren en hoe daarmee in de praktijk wordt omgegaan. Dan is er ruimte in het boek voor de manier waarop Islamitische financieringsmethoden onder Nederlands recht kunnen worden geconstrueerd.
Het slot van zijn boek gaat in op de verschillen tussen conventionele en islamitische financiële ondernemingen: die leiden tot aandachtspunten op het terrein van markttoetreding, bedrijfsvoering, kapitaaltoereikendheid en informatieverstrekkingen. Kortom de teerling is geworpen in de Nederlandse financiële wereld voor ethisch bankieren naar Islamitisch voorbeeld.
En getuige de opkomst van ASN Bank en Triodos Bank, lijkt er inderdaad behoefte te zijn aan ethisch bankieren. Op dat sentiment baseert Soliman zijn analyse: “Transacties met excessieve risico’s, schulden op schulden, niet-commerciële speculatie. Al deze factoren hebben een niet onbelangrijk aandeel gehad in het veroorzaken van de kredietcrisis. Juist dit soort zaken zijn niet toegestaan in islamitisch bankieren. Bovendien hebben dit soort praktijken – en de daarmee gepaard gaande bonussen – ervoor gezorgd dat het vertrouwen in banken erg laag is geworden.”
ZO KAN HET DUS OOK..!
x
x
x
Islamitisch bankieren: GEEN rente belasten!
2016 © WantToKnow.nl/be
x
Net zoals Willem Buiter, hoofdeconoom van Citigroup, gaan enkele Nederlandse bankiers en buitenlandse investeerders er nu de waarde van herkennen. Investeerders in Nederland en het Midden-Oosten maken zich op voor meer islamitisch bankieren in Nederland. Die financieringsvorm is vaak geprobeerd, banken kregen het niet van de grond. Sharif Soliman, advocaat bij NautaDutilh, ziet nu een ommekeer vanwege de toenemende vraag en de lage rentestand van het traditioneel bankieren.
Islamitisch bankieren verbiedt ook om ‘excessieve’ risico’s aan financiële producten toe te voegen. Bank en klant worden bijvoorbeeld bij een hypotheek samen de eigenaar van een woning. De klant betaalt iedere maand huur en wordt iedere maand meer eigenaar van het pand, de bank minder eigenaar. De oude hypotheekschuld gaat hiermee langzaam uit het nationale hypotheekstelsel, wat de reden voor Citigroup’s Willem Buiter dit halal-element te omarmen.
Soliman onderzocht de juridische obstakels. Die zijn er nauwelijks meer. Internettechnologie brengt het eenvoudig aanbieden van islamitisch financieren snel dichterbij. Volgens islamitische regels mogen banken geen rente ontvangen. Het ‘Islamitisch bankieren’ is ook een mooi alternatief voor niet-moslims die ethisch willen bankieren, aldus deze Sharif Soliman. Hij is pas afgestudeerd als ondernemingsjurist en bracht eind mei een boek uit over de juridische mogelijkheden van Islamitisch financieren in Nederland.
Soliman is zelf moslim en spreekt uit ervaring dus. De naleving van het verbod op riba belet ook hem om rente over zijn spaargeld te ontvangen, maar dat kan (nog) niet in Nederland. Daarom geeft hij zijn spaarrente aan een goed doel, zodat hij via deze manier niet van dat ‘riba’-geld profiteert. Maar, zo vertelt Soliman, bij een islamitische bank krijg je óók een vergoeding voor sparen, het is alleen geen rente. Juridisch gezien is het zo geregeld, dat je niet spaart bij een islamitische bank, maar erin investeert. En daarom heb je recht op een deel van de winst van de bank. Dus als die bank geen winst maakt, dan krijg je vanuit een reserve/spaarpotje geld uitgekeerd, zodat de betreffende bank toch concurrerend blijft met conventionele banken..!
Sharif Soliman over de essentie van Islamitisch bankieren..
De essentie van islamitisch bankieren (zie hier Wikipedia) is handel drijven en investeren met het oog op rechtvaardigheid. In het islamitische recht kent men het verbod op riba dat, kort gezegd, het ontvangen en betalen van vergoedingen voor het uitlenen van geld verbiedt. Winst maken uit het drijven van handel, is wél toegestaan. Dat betekent dat de bank een juridische constructie moet gebruiken waarbij de bank verbonden is aan de onderliggende woning.
Wie wil er nou niet zo’n hypotheek..? Soliman hierover: “Je hebt in Nederland recht op drie dagen bedenktijd bij de koop van een woning: tot drie dagen na ontvangst van de koopakte kun je als koper de koop ontbinden. De bank zou in zo’n geval achterblijven met de woning. Ik verwacht dat weinig banken zo’n risico willen nemen. In mijn boek draag ik een oplossing voor die in een alternatieve wettelijke regeling voorziet die recht doet aan de ratio legis, de bedoeling van het recht op de bedenktijd. De financiering van consumenten op islamitische grondslag kán wel, maar is lastig vanwege praktische bezwaren en wettelijke belemmeringen in het Nederlands recht.
Handelen en investeren hoort bij te dragen aan een verhoging van de welvaart van beide partijen. Transacties waarbij iemand winst maakt ten koste van een ander, mogen niet. Een actueel voorbeeld is het islamitische verbod op transacties of beleggingsproducten met veel risico’s, zoals bepaalde rentederivaten die door de huidige lage rente zeer ongunstig zijn voor het midden- en kleinbedrijf in Nederland.”
Islamitisch bankieren kan op verschillende manieren.
Een populaire manier is de murabaha-transactie. Die bestaat doorgaans uit twee koopovereenkomsten tussen drie verschillende partijen: de bank koopt de woning die een cliënt wil hebben, waarna de bank deze woning verkoopt aan de cliënt tegen betaling van de kostprijs en een vaste winstopslag. De cliënt betaalt vervolgens elke maand een bedrag om de koopsom af te lossen. Het Halal-financieren van ondernemers is daarmee ook vaak gemakkelijker voor een bank De musharaka is écht een klassieke vorm van islamitisch financieren, gebaseerd op het beginsel van winst- en verliesdeling. De bank deelt dus in de winsten van het gefinancierde bedrijf, maar ook -in tegenstelling tot het Westerse financieringsmodel, in de eventuele verliezen.
De bank neemt daarmee in feite een aandeel in de onderneming, ter waarde van het financieringsbedrag, waarbij bank en ondernemer vooraf afspreken hoe ze de winst onderling verdelen. Gebruikelijk is dat de bank ongeveer 30% van de winst krijgt en het verlies naar ieders aandeel in het vermogen van het bedrijf wordt gedragen. De bank kan in termijnen zijn aandeel verkopen aan de cliënt, waardoor de bank niet voor altijd verbonden blijft aan de onderneming. Soliman hierover: “Een voordeel voor de cliënt is dat de bank niet meer mag ontvangen dan de afgesproken koopsom. De schuld van de cliënt loopt daardoor niet op door een te late betaling. Evenmin mag de bank een boete vragen voor vervroegd aflossen.”
In Nederland en sommige andere Europese landen zijn nog helemaal geen islamitische banken actief, wat veel moslims die een huis willen kopen voor een dilemma stelt. Enerzijds willen ze zich houden aan hun moreel-religieuze overtuigingen, maar anderzijds vinden ze levenslang een woning huren, zonde van het geld. Ik vind dat de moslims die zich anno 2016 genoodzaakt voelen om hoge huurprijzen te betalen, moeten worden bevrijd van hun dilemma door de introductie van islamitisch bankieren.
Mr. Sharif Soliman tot slot:
“Islamitisch bankieren kan trouwens een hulpmiddel of zelfs de basis zijn voor ethisch bankieren voor iederéén in Nederland. Een vorm van bankieren, waarbij alle Nederlanders meer vertrouwen krijgen in ons economische systeem, doordat banken minder risico’s mogen nemen en rechtvaardiger moeten optreden. Tijdens de voorbereidingen van presentaties over duurzaam bankieren, kwam ik erachter dat de islamitische financieringspraktijk veel verder is met het samenbrengen van ondernemen en ethiek dan wij op dit moment zijn.
Ik heb daarom ook presentaties gehouden over de ‘Shariah supervisory board’. Dit is een toezichthoudend orgaan dat controleert of islamitische banken zich houden aan de ethische voorschriften van de islam. De combinatie van ondernemen en ethiek interesseerde me bijzonder, vandaar dat mijn masterscriptie over dit onderwerp heb geschreven, waarbij ik ben begeleid door privaatrechthoogleraar Geert Raaijmakers. Met mijn nieuwe boek over Islamitisch bankieren, wil ik proberen het idee verder te krijgen in de Nederlandse maatschappij.
Maar mijn boek is zeker niet mijn laatste stap. Sinds begin mei werk ik dus bij advocatenkantoor NautaDutilh, waar we proberen banken te laten zien dat islamitisch bankieren een groeimarkt is en dat wij ze juridisch kunnen adviseren als ze in die markt willen stappen. Dit najaar organiseer ik bijvoorbeeld een seminar voor Nederlandse banken en hypotheekverstrekkers. Ik hoop dat dat een eerste praktische stap is naar islamitisch en ethisch bankieren in Nederland.”
Mr. Sharif Soliman, Celsus Juridische uitgeverij, mei 2016, 96 pagina’s, € 25,-
(Kijk voor meer technische analyse over Islamitisch bankieren op deze link van Banken.nl)
Dit klinkt heel mooi en zou ook zo kunnen zijn, maar ook islamitische banken zijn geen filantropische instellingen. Dus hoe verdienen ze dan aan hun vorm van hypotheken, eigenlijk dus huis kopen en verhuren in een soort huur-koop constructie ?
Als je goed leest, nemen zij dus ook een stuk van het risico over. En als prijzen stijgen en de ‘andere’ eigenaar kan niet meer betalen, hebben ze als ‘mede-eigenaar’ een voordeel, dat gelijk is aan het voordeel van de koper/mede-eigenaar van het huis.
Ik geef toe, het is even ‘om-denken’ (wat anders dan dom-denken!), maar het is een -vooral juridisch- evenwichtiger constructie imo.
Dit systeem bestaat ook al enige jaren in Nederland, echter voor sommigen is de drempel nog hoog. Ik hoop dat hier meer publiciteit voor komt dan kan het beter van de grond komen.
http://www.cmn-lcc-international.com/
Toen ik de naam van de (Joodse) Citibank zag staan, ben ik gelijk afgehaakt. De Tollenaars bestaan nog steeds, laat je vooral niet verleiden.