Hoeveel Bruto Nationaal Geluk produceren we eigenlijk..?

Bhutan is een van oorsprong Boeddhistisch landje en ligt in het Oostelijk Himalaya-gebergte, is 1,4 keer groter dan Nederland, maar relatief onbekend. Het land handelt vanuit de oeroude Boeddhistische waarden en tradities. Een in onze ogen, geweldige boeddhistische theorie, waarbij men, in plaats van te streven naar een zo groot mogelijk Bruto Nationaal Product (BNP) streeft naar een BNG, oftwel een Bruto Nationaal Geluk!

Niets zweverig en ongrijpbaar aan, sterker nog: het is een uiterst succesvolle manier van leven. Bhutan’s Bruto Nationaal Geluk is niet het tegenovergestelde, maar een verruimd begrip van Bruto Nationaal Product: naast de economische factoren staan ook het milieu, sociale waarden en het innerlijke geluk van de mens centraal. Bij Bruto Nationaal Geluk spreken we over het geheel, de balans als het ware tussen de materiële en de spirituele dimensie. Is dat niet prachtig..? De gedachte achter het Bruto Nationaal Geluk is namelijk, dat het vervullen van ál je materialistische wensen, niet per definitie leidt tot het hebben van een groot geluks-gevoel. Welzijn, een gevoel van veiligheid , waardering, het vinden van emotionele en spirituele groei, zijn die dingen waaruit duurzaam geluk is te halen.

Alle regeringsbeslissingen in Bhutan zijn dus gestoeld op het feit, om een zo hoog mogelijke BNG-quote wil behalen. Praktisch betekent dit dat het land zowel in de nieuwste technologie investeert, heel geleidelijk, maar tegelijkertijd evenveel aandacht schenkt aan culturele zaken als zang, dans en religie. Dus daar vind je de genoemde balans tussen het materiële en het spirituele terug. Maar ook op het gebied van bijvoorbeeld milieu en natuurbehoud doet men hetzelfde. Hoewel het land uit ongeveer 70% naald en loofboombos bestaat, wordt er pas gekapt, als er even zovele bomen zijn geplant.

Deze levenswijze, met de nadruk op ‘wijze’ dus.., mag zich sinds een tijdje verheugen in grote internationale belangstelling. Sinds de opkomst van de nieuwe globale agenda – de Human Development Index en Agenda 21 van de Verenigde Naties – wordt Bhutan de laatste jaren ook door de wereldbank serieus genomen. Westerse wetenschappers komen naar Buthan, zij zijn begaan met de koers die de wereldeconomie volgt en zoeken samen naar een alternatief voor het: BURNING UP THE PLANET AND BURNING OUT THE PEOPLE. En nu dit nog even wijs zien te maken aan onze regering en die van de andere westerse landen……

x

* * *

x

Bruto Nationaal Geluk: de 10 grootste gelukmakers

2012 © tekst Jan Bom / P+

x

Het idee is dus de berekening van het Bruto Nationaal Product (BNP) als maatstaf voor welvaart te vervangen voor Bruto Nationaal Geluk (BNG). Maar wat zijn eigenlijk de 10 grootste gelukmakers? Gelukkig zijn. Dat is een subjectief begrip, lastiger meetbaar dan een stapel bankbiljetten. Er zijn zoveel variabelen in een mensenleven dat droog rekenende economen niets kunnen met alle onderzoeken die psychologen de laatste jaren over geluk hebben gepubliceerd.

Maar… er is verandering op komst, want onze welvaart alleen in geld meten, maakt onszelf en de wereld er niet duurzamer op. In Rotterdam zetelt nu al de ‘World Database of Happiness’ van Ruut Veenhoven, een ‘continuous register of scientific research on subjective appreciation of live’. Veenhoven verzamelde inmiddels al 6896 publicaties over het onderwerp, waaronder toch ruim 3000 empirische onderzoeken die geaccepteerde methoden van geluksmeting gebruikten. Het is een onderzoek dat zich zeker niet beperkt tot de Lage Landen. Het geluk van niet minder dan 159 naties wordt in kaart gebracht. Alle onderzoek levert inmiddels ook al leuke lijstjes op. We geven er hier een van weer, de 10 dingen die mensen gelukkig maken. Onder deze punten komen ook drijfveren voor, die alles met maatschappelijk verantwoord ondernemen te maken hebben. Daarom zetten we die in het door ons bewerkte lijstje lekker op nummer 1, omdat dit onszelf heel blij maakt.

1. Wees fair
Wij mensen worden aantoonbaar gelukkiger van veranderingen die een eerlijkere verdeling voor iedereen tot gevolg hebben. Zelfs wanneer deze veranderingen indruisen tegen onze eigen persoonlijke belangen of ons zelfs geld kost. In de hersens lichten de centra voor beloning op in situaties waarin mensen een faire behandeling krijgen. Onderzoekers van Rutgers, de Universiteit van New Jersey, schreven dit in een recente publicatie in het prestigieuze tijdschrift Nature.

2. Vergeef en vergeet
De kunst van het vergeven en vergeten is het beste recept om 100 jaar mee te worden. Mensen die wraakzuchtig zijn, wrokkig en boosaardig vreten niet alleen anderen, maar vooral zichzelf op. Als wij vervelende gebeurtenissen achter ons kunnen laten, hebben we een mooier uitzicht op de rest van ons leven.

3. Maak vrienden
Extroverte mensen zijn gelukkiger dan mensen die introvert zijn: want zij hebben een keuze. Ze kunnen zowel bij familie en vrienden zijn om belangrijke vragen samen door te praten, terwijl introverte mensen hun problemen vaker in hun eentje moeten zien op te lossen. Volgens researcher Ed Diener leven extroverte mensen dan ook langer, omdat ze zich meer met de stroom laten meedrijven. Als wij onderdeel van sociale netwerken zijn, maakt dat ons domweg gelukkig. En die sociale netwerken zijn er in de duurzame wereld volop.

4. Geloof
Geloven en het regelmatig bezoeken van geloofsdiensten maakt gelukkiger. Dat hoeft niet per se een kerk te zijn, maar kan ook een ander spirituele bijeenkomst zijn. Een studie onder 166.000 mensen in verschillende landen en met verschillende talen wees uit dat geloven een positieve invloed heeft op het gevoel van gelukkig zijn. De verklaring hiervoor? Onderzoekers houden het er op dat toenemende betrokkenheid in een spirituele kring automatisch meer vrienden oplevert, een groter netwerk van kennissen en meer hoop. Maar ‘geloof’ is niet alleen een geloof in iets ‘buiten’ jezelf. Uiteindelijk gaat het om wat JIJ gelooft, niet om het ‘geloof’ zelf. Dus, uiteindelijk kom je bij het ‘geloof-in-jezelf’, bij het geloof in wat je kunt bereiken.. Wat ben je in staat te creëren om jezelf gelukkiger te maken. Kijk naar de prachtige tekst (afb.) uit het beroemde boek ‘Alice in Wonderland’ van Lewis Carroll..

5. Denk vooruit
Wie denkt dat hij of zij het leven kan organiseren, voelt zich daar een stuk gelukkiger bij. Of de planning nu wel of niet uitkomt, dat maakt daarbij niet uit. Zo beschrijft de Harvard-psycholoog Daniel Gilbert in zijn boek ‘Stumbling on Happiness’. Hij stelt dat wij het enige wezen op aarde zijn die feitelijk de toekomst overdenkt. Door vooruit te denken is in wezen een karakteristieke ‘vorm van menselijkheid’. Vaker zijn onze plannen niet meer dan dagdromen, volgens Gilbert, en in dagdromen zijn wij supersuccesvol, worden wij rijk, krijgen wij de mooiste vrouw of man of worden we heel rijk. Dat dagdromen zelden uitkomen, dat maakt niet uit.

De momenten van verlangen naar de droom zijn mooier dan de vervulling ervan. Je kent in dat opzicht vast het spreekwoord: ‘Het hebben van de zaak, is het einde van het vermaak’..!? Ook hier is de link met de duurzame wereld heel duidelijk: geen enkele beweging is zo sterk gericht op het toekomstig behoud van de planeet: een mooie plek voor onze kleinkinderen om op te wonen. Zelfs de meest nuchtere rekenaars binnen de duurzame wereld schrijven energiescenario’s die lopen tot het jaar 2050, wanneer ons land geen CO2 meer zou moeten uitstoten.

6. Geniet van vakmanschap
‘Je moet jezelf af en toe eens kietelen’. Een simpel en dom ogend adviesje blijkt wetenschappelijk gezien helemaal zo gek nog niet, om een gelukkig mens te zijn. Je kunt geluk immers toch niet kopen, je moet het zelf maken, stelt hoogleraar psychologie Timothy Pychyl. En de beste manier om jezelf te kietelen is door je vak zo goed te verstaan, dat je met het eindresultaat heel gelukkig kunt zijn, wetende dat dit tijd heeft gekost, inspanning, ervaring en passie. “Zo ontwikkelen wij rijke ervaringen die ons leven zinvol maken”, zegt Pychyl.

7. Controleer je leven
Wat zijn de plekken waar je ongelukkige mensen vindt en waar de moraal tot op het nulpunt is gezonken? Dat zijn huizen, straten en wijken waar de toekomst uitzichtloos lijkt. Schulden, werkloosheid, verslavingen, geweld: als je je leven niet zeker bent, is het moeilijk ’s ochtends vrolijk te ontwaken. Dat geldt ook voor slechte verzorgingshuizen, voor gevangenissen, waar de bewoners ook hun leven niet meer zelf in de hand hebben.

In zijn boek ‘Satisfaction’ beschrijft Gregory Berns daarom het verschil tussen plezier en geluk. “Waar je nog plezier kunt vinden in plotselinge gebeurtenissen, echte bevrediging is er pas wanneer je bewust kunt besluiten om iets te doen. Dat maakt alle verschil in de wereld, want het zijn alleen je eigen daden waar je verantwoordelijkheid voor kunt nemen, en de credits.”

8. Bepaal je eigen maat voor succes
Hoe goed je ook ergens in bent, er is altijd wel ergens iemand te vinden die iets nog beter kan of nog talentvoller is. Wie zich aan de hoogste wereldtopper spiegelt, zal zelf altijd de verliezer zijn. Daarom is het verstandig voor een tandarts om niet net zo goed te willen zijn als de topacteur Robert de Niro. Het ideaal is onbereikbaar. Verstandig is een topper binnen eigen kring of vakgebied uit te zoeken, waardoor het gat tussen ideaal en werkelijkheid niet zo groot meer is, simpelweg omdat je zelf altijd wel iets beter kan dan de ijkpersoon. Gallup-psychologe Shane Lopez verklaarde in Psychology Today dat mensen die hun eigen maatstaven bepalen en hun eigen norm voor succes vaststellen, het meest gelukkig zijn. Je bent namelijk alleen je eigen concurrent.

9. Geluk met je DNA
Ook in deze lijst duikt het boek ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab op, waarin wordt betoogd dat we geen idee hebben waarom we doen wat we doen. Ons gedrag zou genetisch zijn bepaald, voor een belangrijk deel zijn we al in de baarmoeder geprogrammeerd. Denkers over geluk gaan ook een eind mee met deze stelling. In de Scientific American schreef Marina Krakovsky dat studies onder tweelingen en geadopteerde kinderen uitwezen dat 50% van iemands geluk al bij de geboorte vastligt. Dit is ons ‘genetic set point’. Je voelt je simpelweg gelukkig of niet. Zelfs een niet zo blij iemand die 4 miljoen in de loterij wint, zal na een jaar terugvallen op het oude gevoel van ongenoegen.

10. Hou van jezelf..!
Studie na studie bewijst het: je moet van jezelf houden. Dat is een karakteristiek voor gelukkige mensen. Denk: ik ben geweldig, ik ben slim, ik heb minder vooroordelen dan een ander en ik heb hoge morele waarden. Ook dat komt heel vaak voor in de steeds groter groeiende gemeenschap van duurzame consumenten en duurzame bedrijven. Sterker nog: de aanzet tot MVO kwam zelfs vanuit de bedrijfsethiek.

Dit alles wetende, is het maar de vraag of het BNP omgeruild kan worden voor een meetbaar Bruto Nationaal Geluksgevoel. Maar het zou mooi zijn als psychologen en economen aan tafel zouden gaan, om naast het financiële rekenmodel een psycho-sociaal model te plaatsen, zodat elk jaar te zien of hoe de balans uitpakt. Zo’n weegschaal geeft ons meer greep op de werkelijkheid, we kunnen beter gaan plannen en we weten waar we in de toekomst aan moeten werken. Alleen al door dit te doen, zouden we volgens de gelukswetenschappers heel wat gelukkiger moeten worden.

The World Database of Happiness /  Tekst Jan Bom hoofdredactie P+

x
* * *

Tot slot plaatsen we graag hier nogmaals de YouTube met de prachtige, hoogst visionaire woorden van Robert Kennedy.

“Wat is een BNP, als we daar de wapens in meerekenen, die we produceren om onze medemens om te brengen? Wat is een BNP waard als we daarin niet meerekenen de liefde die in ziekenhuizen wordt gegeven aan de zieken en oudere medemens”.