Obama openhartig over zijn geloof: ‘De hel past niet in mijn religieuze visie’

De nieuwe president van de Verenigde Staten benadrukte de religieuze verschillen in zijn land en de wereld tijdens zijn beëdigingstoespraak. Waar gelooft deze man zélf in, wat zijn de geloofsovertuigingen van Obama. Heel belangrijk natuurlijk om te lezen waar hij zijn levensethiek en -waarden aan ontleent. Toen de wereld praktisch nog nooit van Barack Obama had gehoord, had Cathleen Falsani, religieus verslaggeefster voor de gerespecteerde krant Chicago Sun-Times, in maart 2004 een interview met Obama over zijn geloof en zijn kijk op de wereld. Het interview is verbazingwekkend onthullend over zijn persoonlijke geloofsbeleving, waar maar weinig politici zo open over zijn. WTK USA heeft het interview bewerkt en ingekort, WTK Uitgever Guido Jonkers heeft het vertaald.

Voor het hele interview klik hier. Voor de Sun-Times-versie uit 2004 klik hier.  

Barack Obama

Voorwoord Cathleen Falsani

Op 27 Maart 2004 ontmoette ik senator Barack Obama in Café Baci, een kleine zaak in Chicago, om hem exclusief een interview af te nemen over zijn spirituele ideeën en gedachten. Onze conversatie vond plaats een paar dagen nadat hij de Democratische nominatie voor een Senaatszetel had gekregen en deze ook gewonnen had.

We spraken meer dan een uur met elkaar; hij kwam alleen naar de afspraak en antwoordde op alle vragen die ik hem stelde zonder notities te raadplegen en zonder enige twijfel.

Interview with State Sen. Barack Obama, Saturday March 27, 3:30 p.m.Café Baci, 330 S. Michigan Avenue
Me (GG): decaf
He: alone, on time, grabs a Naked juice proteïn shake

GG:
Waar geloof je in? 

OBAMA:
Ik ben Christen. Daardoor heb ik een diep geloof, dat ik ontleen aan het Christelijk geloof. Ik ben geboren in Hawaï waar natuurlijk een hoop Oostelijke invloeden merkbaar zijn. Ik heb in Indonesië geleefd, het grootste moslimland in de wereld, tussen mijn 6^e en 10^e levensjaar. Mijn vader komt uit Kenia, en hoewel je hem het beste als agnosticus (iemand die beweert dat men van God of van de dingen niet kan weten – red.) kunt typeren, was zijn vader Moslim. En ik zou willen zeggen dat ik waarschijnlijk, intellectueel gezien, net zoveel van het Judaïsme heb meegekregen als van elk ander geloof.

Ik ben dus geworteld in de Christelijke traditie. Ik geloof dat er veel wegen zijn naar hetzelfde doel, dat er een hogere macht is en dat we verbonden zijn als mensheid. Er zijn waarden die uitstijgen boven ras en cultuur, waarden die ons vooruitgang bieden en wij hebben allemaal de verplichting, zowel als collectief als individu, de verantwoordelijkheid te nemen deze waarden te bezielen.

“Ik heb een diep geloof. Ik geloof dat er veel wegen zijn naar hetzelfde doel, dat er een hogere macht is en dat we verbonden zijn als mensheid.”

Daarom was een deel van mijn leven tot heden, ik ben nu 42, gewijd aan het uitzoeken wát ik nou eigenlijk zelf geloof. Ik heb het nog niet helemaal uitgekristalliseerd, maar ik besteed een boel tijd aan

GG:
Ben je altijd Christen geweest?

OBAMA:
Voor het grootste deel van mijn leven ben ik opgevoed door mijn moeder en die was Christen.

GG:
Een speciale richting in het Christendom?

OBAMA:
Nee hoor. Mijn grootouders kwamen uit kleine steden uit Kansas, mijn oma was Methodist en mijn grootvader Baptist. En tegen de tijd dat ik werd geboren hadden mijn grootouders volgens mij de Universalistische Kerk gekozen. Mijn moeder, die  volgens mij de grootste invloed heeft gehad op mijn waarden dan iemand anders, was niet iemand die haar geloof mijlenver uitdroeg. We gingen met Pasen naar de kerk, ze was gewoon geen kerkganger.

‘Mijn moeder was een diep spiritueel mens’

Toen we naar Indonesië verhuisden, trouwde ze met een praktiserend Moslim-Indonesiër. Toen ging ik dus naar een Katholieke school in een Moslimland… Overdag leerde ik uit de Bijbel en de Catechismus en ‘s avonds hoorde je de gebedsoproep uit de Moskee…
Ik geloof niet dat ik als kind een gestructureerde religieuze opleiding heb gekregen, maar mijn moeder was een diep spiritueel mens. Ze besteedde een heleboel tijd aan het bespreken van waarden in het leven en ze gaf me boeken over de religies uit de hele wereld en ze sprak ook hier veel over met me. Nog altijd denk ik, dat haar inzicht was dat onder al deze wereldreligies een zelfde aantal regels lag, over hoe je andere mensen behandeld en hoe je deze niet alleen toepast voor je eigen handelen, maar ook voor het grotere geheel. En ik geloof dat deze instelling me door college heeft geholpen.

Ik werd pas actief in de kerkbeweging toen ik verhuisde naar Chicago. Ik ging daar naar toe in 1985 omdat ik geïnteresseerd was in gemeenschapswerk. Ik werd geïnspireerd door de mensenrechtenbeweging en door de gedachte dat normale mensen in staat zijn tot buitengewone daden. In het zuiden van Chicago had een gemeenschap van kerken een organisatie gevormd, die probeerde de enorme gevolgen aan te pakken van de hoogovens die hun deuren moesten sluiten. Deze gemeenschap had niet veel geld, maar wel het inzicht om gezamenlijk iemand in te huren, die de organisatie op zou kunnen pakken om in de gemeenschap aan de slag te gaan om deze te versterken. Hierdoor zou de kerkelijke gemeenschap weer sterker worden en hierdoor ook weer het gemeenschapsgevoel, zo was de gedachte.

Verdieping religieuze inzichten

Voor $ 13.000.- per jaar werd ik voor deze klus aangenomen, een vorstelijk bedrag. Ik ging er heen, kende niemand en begon met het kader van deze kerkgemeenschappen te werken. We zetten programma’s op voor herscholing- en nascholingsprojecten voor de jeugd en zorgden er voor, dat de slechtbedeelde gemeenschappen een eerlijk deel kregen uit de gemeenschappelijke pot.
Op deze plaatsen kreeg ik een verdieping in mijn religieuze inzichten, die voorheen meer een soort intellectuele kijk op zaken waren geweest. Vooral door het intense contact met de ouderen in de kerkgemeenschappen, waar ik enorme veel tijd mee doorbracht. Deze mensen waren allen tussen rond hun 50^ste tot 60^ste levensjaar, terwijl ik als 23-jarig jongetje daar rondliep…

Ik werd op deze wijze bekend met de tradities van de historische zwarte kerk en haar invloed op de gemeenschap, maar vooral met de kracht van deze gemeenschappen om mensen individueel weer de kracht te geven in bijzonder zware omstandigheden. Vooral de kracht van deze kerken om hun volgelingen de moed te geven in slechte tijden, raakte me diep.

Een van de kerken waar ik bij betrokken raakte, was de Trinity United Church of Christ. De voorganger, Jeremiah Wright werd een goede vriend van me. Daardoor werd ik lid van deze kerkgemeenschap en bekeerde me tot Christus in deze kerk.

GG:
Voelde je je feitelijk geroepen naar het altaar?

OBAMA:
Absoluut! Het was tijdens een dagdienst in de kerk en het was een zeer krachtig, bijzonder moment. Het was zo krachtig, omdat het niet alleen mijn geloof bevestigde, het vorm gaf, maar het stelde me ook in staat me diep te verbinden met het werk dat ik door mijn geloof had opgepakt.

GG:
Hoe lang is dat geleden?

OBAMA:
Dat was in 1987 of 1988, dus zo’n 16, 17 jaar geleden.

Monopolie op de waarheid

GG:
Je voelde je als herboren?

OBAMA:
Jazeker, hoewel ik vanaf mijn kinderjaren en mijn ervaring later een wantrouwen had in dit soort dogma’s. Bovendien ben ik iemand die niet altijd gemakkelijk met woorden overweg kan, omdat ze doen vermoeden dat je een monopolie hebt op de waarheid, of dat je geloof hierdoor automatisch op anderen overdraagbaar zou zijn.

“Ik ben iemand die enorm gelooft in tolerantie. Dit geloof komt het beste tot uiting wanneer een stevige dosis twijfel er deel van uit maakt. Ik vind het verdacht wanneer er te veel zekerheid lijkt te zijn.”

Ik ben iemand die enorm gelooft in tolerantie. Dit geloof komt het beste tot uiting wanneer een stevige dosis twijfel er deel van uit maakt. Ik vind het verdacht wanneer er te veel zekerheid lijkt te zijn, simpelweg omdat ik geloof dat mensen beperkt zijn in hun wijze van verstandelijke vermogens.
Door mijn ervaringen in de gemeenschapsdienst en studerend op de oorzaken waardoor mensen uiteen gedreven worden of bij elkaar gebracht, geloof ik dat er een enorme schade in de wereld is gebracht in de naam van het geloof of door het zogenaamd ‘zeker-weten’.

‘Ik heb een voortdurend gesprek met God’

 GG:
Bid je veel?

Obama
Oh ja! Ik geloof het wel. Maar niet formeel, op mijn knieën en dat soort dingen. Ik heb een voortdurend gesprek met God, de hele dag door. Ik stel me constant vragen, hoe ik iets doe en waarom ik het doe.

Een van de meest interessante facetten van actief zijn in publieke zaken, is dat er een constante druk op je wordt gelegd, vanuit verschillende kanten. Om effectief te zijn, moet je in staat zijn te luisteren naar een groot aantal verschillende gezichtspunten. En soms moet je daarbij gewoon een goede advocaat zijn, in de verdediging dus. Maar soms moet je ook de barricade op durven gaan, tegen bepaalde personen of standpunten in het geweer, waarvan je gelooft dat ze onjuist zijn of jouw waarden ondergraven.

Ik geloof dat de grootste uitdaging ligt in het aanhouden van je morele koers. Dát zijn de gesprekken die ik van binnen voer; ik meet mijn daden af tegen die innerlijke stem, die voor mij hoorbaar is, actief is. Deze stem vertelt me wanneer ik op koers ben en wanneer ik mijn kompas niet volg.

Ik kijk altijd vanuit twee gezichtspunten naar de politiek. Er is een kant die ik de ijdele kant wil noemen, de kant van bekend zijn, het verlangen om geliefd te zijn als politicus, herkend te worden en belangrijk gevonden te worden. En er is de kant van de inhoudelijke politiek, zonder opsmuk en ijdelheid. Voor mij is het belangrijk tijdens mijn dagelijkse werk deze aspecten te doorvoelen en in me op te nemen. “Doe ik dit omdat ik het in het voordeel vind van mijn politieke persoonlijkheid of is het gewoon het juiste om te doen? Doe ik dit om mijn naam in de krant te krijgen, of doe ik dit omdat het noodzakelijk is om mijn waarden te verwezenlijken?”

“Ik geloof dat de grootste uitdaging ligt in het aanhouden van je morele koers. Dát zijn de gesprekken die ik van binnen voer; ik meet mijn daden af tegen die innerlijke stem, die voor mij hoorbaar is, actief is. Deze stem vertelt me wanneer ik op koers ben en wanneer ik mijn kompas niet volg.”

GG:
Altruïstische motieven controleren?

Obama
Ja, zoiets zal het zijn. Het is heel interessant, want de meest krachtige politieke momenten heb ik wanneer mijn acties een zekere waarheid in zich dragen; dat kan ik voelen. Wanneer ik bijvoorbeeld voor een groep sta en iets waarheidsgetrouw zeg, dan kan ik dat voelen. Ik voel dat de kracht van die opmerkingen, anders is dan wanneer ik ze zeg omdat het slim is of handig op dat moment.

Spreken vanuit een diepe bron

 GG:
Wat voor kracht is dat dan? Is dat de Heilige Geest? God?

OBAMA:
Ik geloof dat het de kracht is van de herkenning van God, of de herkenning van een diepere waarheid die wordt gedeeld tussen mij en het publiek. Dat is iets wat je leert als je naar dominees kijkt in de kerk, wat ze de Heilige Geest noemen. Zij willen immers dat de Heilige Geest afdaalt, voordat ze gaan preken, toch? Laten we het niet proberen te intellectualiseren, maar wat ik zie is dat er momenten zijn tijdens een ceremonie, dat deze dominees uit hun ego komen en spreken vanuit een diepere Bron. En dat is heel krachtig.

Je kunt het ook zien wanneer ego’s in de weg komen te zitten, wanneer de dominees duidelijk in de weer zijn om applaus te oogsten of een ‘Amen’..! En dat zijn duidelijk aantoonbare momenten. Maar die eerste momenten zijn voor mij echter de heilige momenten.

GG:
Wie is Jezus voor jou?

(Obama lacht nerveus)

OBAMA:
Juist. Jezus is een historische figuur voor mij. Hij is ook een brug tussen God en de mens, in het Christelijke geloof. Maar ook een brug die zo krachtig is, juist doordat hij dient als die brug voor ons naar hogers. Maar hij is ook een ongelooflijke leraar. En ik geloof dat het belangrijk voor ons is, welk geloof je ook hebt, dat het belangrijk is dat we leraren hebben hier op Aarde, maar ook in de historie.

GG:
Heb je het gevoel dat je een regelmatige verbinding hebt met Jezus, een persoonlijke verbinding binnen je dagelijkse leven?

OBAMA:
Ja. Ik geloof dat de dingen, waar we eerder over spraken, doorgegeven worden door mijn Christelijke geloof en een persoonlijke relatie met Jezus Christus.

GG:
Heb je de Bijbel gelezen?

OBAMA:
Jazeker, maar niet zo regelmatig als ik eigenlijk had gewild. En zeker in deze dagen heb ik niet zoveel tijd om erin te lezen of voor reflectie. Punt.

GG:
Probeer je tijd te maken voor meditatie of het lezen van gebeden?

‘Ik geloof in de scheiding tussen kerk en staat’

OBAMA:
Ik zal je eerlijk vertellen dat ik dat deed, op een behoorlijk gedisciplineerde wijze. Maar tijdens deze campagne, deed ik het niet. Waarschijnlijk had ik het wel nodig en wilde ik het ook doen, maar het is  juist dáár waar dan de innerlijke monoloog, of dialoog, op gang komt. En daardoor de gelegenheid vervangt om op een gestructureerde manier te reflecteren. Het gaat er dan meer om, om tijdens deze dagen hier en daar een moment te grijpen om de balans op te maken, waarom ik daar op dat moment ben, en hoe dat moment zich verhoudt in een groter perspectief van zingeving of doel.

GG:
Jack Ryan, je Republikeinse tegenstander om de Senaatszetel, zegt dat het praten over je geloof gevaarlijk kan zijn voor een bekend persoon.

OBAMA:
Dat is ook de reden dat je me er niet veel tijd aan zult zien besteden tijdens optredens.

Maar behalve mijn eigen diepe geloof, ben ik ook een volgeling van onze civiele ‘religie’.  Ik geloof diep in de scheiding van kerk en staat.. Ik geloof diep in onze constitutionele structuur, wat bevestigt wordt door mijn professoraat op de Universiteit van Chicago en dat ik daar Grondwettelijk Recht onderwijs. Ik bewonder het statuut van oprichting van de Verenigde Staten van Amerika en het daarin opgenomen oplossend vermogen om weerstand te bieden aan geloofsovertuigingen om macht te verkrijgen en aldus verstorende invloeden uit te oefenen in dit land. Net zozeer als ik de kracht uit de grondwet bewonder, die preventief het fundamentalisme tegenhoudt om wortel te schieten in dit land.

Ik vind het bijzonder verdacht als religieuze zekerheden zichzelf in de politiek gaan manifesteren. Maar let wel, dat is een ander geloof dan het geloof in de waarde om het publieke debat te voeden. Ik geloof dat het uitermate consistent is om te zeggen dat ik wil dat mijn overheid zich bekommert om alle geloofsrichtingen en alle bevolkingsgroepen, inclusief atheïsten en agnosten. Terwijl ik er tegelijkertijd ook op aandring om politiek over waarden te praten die het waard zijn om over politiek over te praten.
Een standaarregel in mijn speeches tijdens deze champagne is de regel dat mijn politieke visie wordt gevoed door het geloof dat wij allen verbonden zijn. Dat wanneer er een kind is in de arme wijk van Chicago, dat niet kan lezen, dat dat een verschil maakt in mijn leven, ook al is dat kind niet mijn eigen kind. Dat wanneer er een bejaarde is, ergens in Illinois, die moet knokken om een keuze te maken om óf zijn huur te betalen óf zijn noodzakelijk medicijnen, dat dat mijn leven verarmd, zelfs als die bejaarde niet mijn grootvader is. En wanneer er een Arabisch-Amerikaanse familie is die achterna gezeten wordt door de CIA, zonder een eerlijk proces, dat dat ook mijn burgerrechten bedreigt.

‘We zijn allemaal kinderen van God’

Ik kan aan deze overdenkingen religieuze kanten ontdekken; ik ben mijn broeders hoeder, ik ben mijn zusters hoeder, we zijn allemaal kinderen van God. Ik kan dat ook in bedektere termen vertellen natuurlijk, maar het basisuitgangspunt blijft gewoon hetzelfde. Ik geloof dat de Democraten een grote fout hebben gemaakt door weg te duiken voor discussies over de waarden van tolerantie in relatie tot het belang van angst onder de bevolking. Ik geloof niet dat een van beide waarden exclusief het recht is van een van de partijen.

GG:
Denk je dat het verkeerd is dat mensen weten wat voor spirituele denkbeelden een volksleider heeft?

OBAMA:
Ik geloof niet dat dat verkeerd is; ik denk dat politieke leiders onderwerp zijn van allerlei analyses door het publiek, en spirituele denkbeelden kunnen daarvan een onderdeel zijn. Ik geloof dat er een enorm gevaar zit aan de kant van publieke leiders om te rationaliseren of bij hun acties het mandaat van God’s rechtvaardiging te claimen. In mijn ogen is er een ongezonde tendens dat publieke leiders te koop lopen met hun geloof om henzelf te vrijwaren van kritiek op hun beleid.

GG:
Is het een soort dooddoener om te zeggen dat je Christen bent en dat je het daarbij wilt laten..?

OBAMA:
Kom je met zo’n uitspraak dan wel verder dan? Ik geloof dat we hier met anderen Christenen een serieus debat over zouden kunnen voeren. Ik geloof dat het moeilijke van elk geloof is, dus ook het Christelijke, dat er op een bepaald niveau een roep is om het geloof uit te dragen en te bekeren. Er heerst nog steeds de opvatting in sommige kringen, dat mensen die Jezus Christus niet als hun persoonlijke redder omhelzen, naar de hel zullen gaan…

GG
Geloof jij dat dan niet..?

OBAMA:
Ik krijg het moeilijk door mijn systeem dat mijn God 80% van de wereldbevolking naar de hel zou sturen. Ik kan me niet voorstellen at mijn God het zou toestaan dat een of ander klein Hindoe-kindje, dat nooit met het Christelijke geloof in contact is geweest, eeuwig in het hellevuur zou moeten branden. Die gedachte past gewoon niet bij mijn religieuze visie.

Een van de redenen waarom ik geloof dat het altijd moeilijk is voor een publiek figuur om hierover te praten, is dat politiek gaat over aardig gevonden worden door zoveel mogelijk mensen en de beste eigenschappen op je geprojecteerd te krijgen. Maar dat betekent vaak dat je zo vaag mogelijk moet opereren of moet appelleren aan de grootste gemene deler. Naarmate je je specifieker en gedetailleerder opstelt inzake je geloofsovertuigingen, des te potentieel gevaarlijker wordt het voor je.

GG:
Maak je het wel eens mee dat mensen je vragen stellen over een specifiek onderwerp, juist omdat ze weten dat je Christen bent. Zoiets in de trant van: Hoe kunt u als Christen…  enz.?

‘In het algemeen zijn Amerikanen tolerant’

OBAMA:
Ik ben zeker wel uitgedaagd via dit soort directe vragen, maar ik heb het publiek daarin een boel krediet gegeven. Ik wordt namelijk daarin ook vaak getroffen door de enorme hoeveelheid gezond verstand die er onder de bevolking leeft. Maar ze raken ook vaak verward, doordat ze bijvoorbeeld naar discussies kijken op FOX-news of luisteren naar onredelijke discussies op de radio. Dat kan soms gevaarlijk zijn, maar in het algemeen zijn Amerikanen tolerant. Ik geloof dat velen erkennen dat geloof een persoonlijke kwestie is. Ze kunnen een uitgesproken mening hebben over bepaalde onderwerpen zoals abortus of homo-huwelijk, maar wanneer ze de discussie met mij aangaan doen ze dat niet in de termen van ‘u noemt zichzelf een Christen enz.’ Ik kan me niet herinneren dat me dat ooit gebeurd is.

GG:
Gelooft u in de hemel?

OBAMA:
Bedoel je of ik geloof in de harpjes en de  wolken en de vleugels..?

GG:
Een spirituele plek waar je naar toe gaat wanneer je sterft?

OBAMA:
Wat ik geloof is dat ik beloond zal worden wanneer ik mijn leven leef zo goed als ik dat kan leven. Ik ga er niet van uit wetenschap te hebben van wat er gebeurt als ik sterf. Maar ik voel sterk dat of de beloning nou hier ligt – in het hier en nu, óf in het hiernamaals – mezelf in lijn te brengen met mijn eigen waarden een goede zaak is.

Wanneer ik mijn dochters ‘s avonds in bed leg en ik het gevoel heb dat ik een goede vader voor ze ben geweest, door de waarden aan ze over te dragen die ik weer van mijn moeder heb mogen ontvangen, en dat ik het gevoel heb dat zij op hun beurt menslievende mensen zijn, vriendelijke mensen, eerlijke mensen, nieuwsgierige mensen, dan is dat voor mij een stukje hemel.

GG:
Gelooft u in zonde?

OBAMA:
Ja.

GG:
Wat is zonde?

OBAMA:
Uit de koers lopen met mijn eigen waarden.

“Wat ik geloof is dat ik beloond zal worden wanneer ik mijn leven leef zo goed als ik dat kan leven. Ik ga er niet van uit wetenschap te hebben van wat er gebeurt als ik sterf. Maar ik voel sterk dat of de beloning nou hier ligt – in het hier en nu, óf in het hiernamaals – mezelf in lijn te brengen met mijn eigen waarden een goede zaak is.”

GG:
En wat gebeurt er wanneer er zonde in uw leven opdoemt?

OBAMA:
Ik geloof dat dit hetzelfde antwoord oplevert als de vraag over de hemel. Als ik trouw ben aan mezelf en aan mijn geloof, geeft dat zijn eigen beloning. Wanneer ik dus niet trouw ben aan mijn eigen geloof, geeft dat zijn eigen straf..

GG:
Waar vind je spirituele inspiratie? In muziek, in de natuur, literatuur, in mensen, is er een stopcontact waar je kunt inpluggen om op te laden?

OBAMA:
Oh er zijn zoveel manieren van inspiratie. Maar niets is zo sterk als de beleving van de zwarte kerk. Wanneer je een goed koor en een goede ceremonie in de zwarte kerk meemaakt, is het heel moeilijk om niet te bewegen en niet bewogen te worden. Maar ik kan net zo goed bewogen worden door een prachtig toneelstuk, Hamlet bijvoorbeeld, of een lezing van bijv. Toni Morrison’s Song of Solomon, of luisteren naar Miles Davis bijvoorbeeld.

GG:
Heeft u een plek waar u naar toe kunt gaan om aan te raken. Een plek, een boek, een bijzonder stuk muziek.

De tijd dat de hemel de aarde ontmoette

OBAMA:
Zoals ik al eerder zei, heb ik een eigen mentale bibliotheek, zoals de burgerrechtenbeweging een krachtig houvast biedt voor me. Dat is een moment in de tijd dat de hemel de aarde ontmoette. Dat was een moment toen een collectieve overtuiging alles transformeerde. Dus wanneer ik werken van Ghandi lees, of Martin Luther King, of ik lees bepaalde passages van Abraham Lincoln, en ik denk aan de tijden dat menselijke waardigheid werd getest, dan kan dát mij vooral inspireren.

GG:
Wat doet u wanneer u zich helemaal in uw kracht voelt, helemaal spiritueel in lijn?

OBAMA:
Ik geloof dat ik dat al beschreven heb. Dat is wanneer ik trouw ben aan mezelf. Dat kan gebeuren wanneer ik in een speech geraakt wordt of zelfs wanneer ik met mijn kinderen speel. Maar ook wanneer ik in een klein onderonsje met bijv. een veiligheidsagent ben in een gebouw. Wanneer ik hen herken en een vriendelijk woord met hen wissel.

GG:
Heeft u een voorbeeld van iemand die laat zien hoe je het niet moet doen?

OBAMA:
Bin Laden? (brede grijns)

GG:
En een voorbeeld of een rolmodel, iemand die alles combineert waarover u zojuist sprak, iemand die een voorbeeld is in uw leven en geloof… ?

OBAMA:
Ik geloof dat Mahatma Ghandi een geweldig voorbeeld is van een diep spiritueel mens, die alles riskeerde om naar de kern van zijn waarden te handelen. Maar nooit weggleed naar intolerantie en dogma’s. Hij hield altijd een waas van twijfel rondom hem. Maar ik denk natuurlijk ook aan Dr. Martin Luther King en Lincoln. Dit zijn drie goede voorbeelden voor mij van mensen die hun geloof in een groter perspectief konden plaatsen, zonder dat het geloof een pijnlijke verharding werd.

©Vertaling Guido Jonkers nov. ‘08