x

x

Clingendael-expert Van Ham:

‘Oekraïneverdrag is heel gevaarlijk’

x

2016 WantToKnow.nl/be
(credits: CafeWeltschmerz.nl.)

x

Dr. Peter van Ham, senior research fellow aan het Instituut Clingendael en hoogleraar aan het Europacollege in Brugge is overduidelijk in zijn woorden: “Als we Poetin een geopolitieke bloedneus willen slaan, prima, maar is het dan verstandig om dat met de Europese Unie te doen? En is het dan verstandig nu, nu er zoveel andere onzekerheden bestaan? Dat is voor mij een grote vraag. Eigenlijk is het gewoon heel gevaarlijk”, zegt Van Ham in een interview, waarin hij uiterst geraffineerd de argumenten van de voorstanders van een verdrag met Oekraïne fileert..

Van der Ham: “De leiders van de Oekraïne zijn, in tegenstelling tot wat velen beweren, de grootste boeven.”

Het enige voordeeltje dat hij ziet, wanneer tóch het associatieverdrag zou bekrachtigd worden, is de grotere vrijheid voor de Oekraïners om naar de EU te reizen, met bijvoorbeeld het argument: ‘Ze zijn zeer goed opgeleid en zullen waarschijnlijk goed integreren’. Verder is een verdrag op dit moment erg onverstandig volgens Van Ham. De genoemde argumenten van de voorstanders zijn in elk geval ‘niet steekhoudend’.Van Ham begint het interview met een opsomming van dé drie argumenten die voorstanders altijd gebruiken.

Ten eerste zou het verdrag goed zijn voor Oekraïne. Het land kan dan eindelijk eens de corruptie aanpakken, de democratie ‘laten verwortelen’ en zich economisch ontwikkelen richting Europa.
Ten tweede slaan we Poetin ‘een bloedneus’. De Russische president aast immers op het Oost-Europese land en bedreigt de soevereiniteit.
En ten derde zal het de handel bevorderen, voor de EU en voor Oekraïne. In theorie zijn het allemaal goede argumenten. In theorie.

Het weerleggen van de argumenten
Van het eerste argument, de corruptiebestrijding, maakt de hoogleraar meteen gehakt. ‘De mensen met wie we zaken doen, de regering, dat zijn eigenlijk de grootste boeven. Het is een kleptocratie. Oekraïne is 140ste van de 168 landen op de corruptie-index. Dat betekent dat je het nog slechter doet dan Zambia. Dat is heel knap in Europa’.

Wanneer de EU straks miljarden begrotingssteun geeft, maken deze lieden daarvan direct 20% over naar hun eigen bankrekening op Cyprus, waarschuwt Van Ham. Bovendien heeft Brussel een slechte staat van dienst. De unie sloot jaren geleden een zelfde akkoord met Turkije. En gaat het daar nu beter met de democratie, corruptie, rechtsstaat en andere Europese waarden als de persvrijheid?

Dan het tweede argument van de geopolitieke bloedneus van Poetin. Wat is daar nu op tegen? Volgens Van Ham is het inderdaad een goed plan om Rusland terug te dringen, maar is de EU daarvoor niet geschikt. De strategie is nu te mager. ‘De doelstellingen die je hebt moet je zien te bewerkstelligen met een toolbox, een set mogelijkheden, die meer zijn dan alleen diplomatie en financiën.’

De hoogleraar vindt dat je de Amerikanen en ‘zeker’ de Navo erbij moet betrekken. ‘Anders zal Poetin gaan provoceren en stoken’. Binnen de EU zijn er inmiddels genoeg onzekerheden, zie de migratiecrisis en de Brexit (de grootste militaire macht van de EU stapt er mogelijk uit), die bovendien ook nog een domino-effect kan opleveren.

Tenslotte het derde argument dat de Oekraïense economie verbetert door het verdrag. Dat is nog maar de vraag. ‘De economie is daar verdeeld. In het oosten is veel wapenindustrie. Al sinds de Sovjettijd. Nog steeds levert Oekraïne onderdelen van raketsystemen aan de Russen. Wanneer de EU aandringt op een aanpassing van de economische regels, trekken we de stekker uit de Oekraïense economie’.

Volgens de Clingendael-expert zal Rusland dat als een provocatie opvatten. Van Ham: “En dat in een fase waarin de Europese Unie al zoveel onzekerheid heeft. Poetin maakt nu al plannen; stel, een Brexit, nog meer migratiecrisis, Merkel die het misschien niet houdt, wat kan ik nu weer voor fijns verzinnen”. Kijk naar het interview dat Thierry Baudet had met deze Peter van Ham: