Multimiljonair Jacob Gelt Dekker: ‘Je bent zelf een fantastische pot met goud’

Jacob Gelt Dekker over totale onthechting, zichzelf en de liefde.

In tal van opzichten is Jacob Gelt Dekker (60) voor vrouwen ‘de ideale man’. Hij is lief, schat hemeltje rijk, heeft huizen op Curaçao en in Amsterdam, New York en Key West (Florida), ziet er goed uit, staat open voor bewustwording en reist de hele wereld over als weldoener. Maar Jacob is het type ‘onbereikbaar’ of om in zijn woorden te spreken: ‘Vrij van verlangens en volkomen onthecht.’ Twee jaar geleden sprak ik met hem. De topondernemer Jacob was columnist voor Sprout Goodblog, een weblog over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het leek me een leuk moment om dit artikel uit de ‘oude doos’ te plaatsen.

(interview: Tessa Koop)

‘Het leven is een ziekte, niemand die het overleeft’

Ik sta op de trap voor de majestueuze groene voordeur van Jacob Gelt Dekker, in hartje Amsterdam. Vlakbij de bel staat er een klein cameraatje op mij gericht en de kans dat een bediende open doet, schat ik vrij groot in. Hier woont immers één van de honderd rijkste mannen van Nederland, met een geschat vermogen van tussen de € 200 en  € 600 miljoen.

Geld dat hij heeft verdiend met onder andere One Hour Super Photoshops en Budget Rent a Car. Maar behalve dat Jacob rijk is, is hij ook anders dan anderen. Dat blijkt wel als hij zelf de deur opendoet, ik krijg snel een hand en gehaast zegt hij. “Ik moet nog even snel wat dingetjes pakken en dan gaan we even in de stad wat eten, want ik verga van de honger!”

Een kwartier later zitten we in de zon op het terras van Café Luxembourg op het Spui. Ik aan een broodje tonijn en hij aan zijn lievelingssoep: Bouillabaisse. Jacob ziet er vermoeid uit. Deze zomer is bij hem darmkanker geconstateerd en dat is hem niet in de koude kleren gaan zitten. Toch reageert hij cynisch: “Het leven is een ziekte en het is niemand die het overleeft, dus daar kan ik me niet zo druk over maken.”

Zijn reactie is te begrijpen, de multimiljonair heeft in zijn leven al twee keer gehoord dat hij niet lang meer te leven had. Echter de geschatte drie maanden, werden uiteindelijk bijna dertig jaar. “Wat wel lastig is, is dat het veel pijn doet. Medicijnen probeer ik zo min mogelijk te nemen. Liever lokaliseer en accepteer ik het, en dan concentreer ik me op wat anders. Dat lukt heel goed.”

‘Wat moet ik met meer geld?’

Dat klinkt behoorlijk boeddhistisch, geloof je daarin? “Wat is de definitie van geloven,” vraagt hij lachend. “Geloven is iets wat je niet zeker weet. Ik heb geen geloof. Maar uit het boeddhisme is de onthechting zo aardig. We leven in een Westerse maatschappij, die wil juist verlangens aanwakkeren. Ik heb geen verlangens, daar heb ik me in de loop van de jaren steeds meer van los gemaakt.” Ik kijk hem aan, hij oogt jongensachtig met zijn flodderige blouse en kakibroek.

Alsof hij mijn gedachten kan lezen, zegt hij: “Mensen denken vaak: jij hebt veel geld, jij hebt makkelijk praten. Maar geld of persoonlijk bezig interesseren mij geen bal! Mijn materiele verzadigingsgraad is snel bereikt. Ik heb geen auto, geen boot, geen vliegtuig. Ik zou niet weten wat ik ermee zou moeten doen.”

Met geld koop je veel vrijheid. “Die vrijheid heb ik altijd al gehad. Er is wat meer ruimte gekomen, maar je moet niet vergeten dat ik alles heb ondergebracht in Stichting Jade (van Jacob Dekker). Ik heb wat nodig om te leven, maar wat moet ik met meer?” Als Jacob had gewild had hij allang achterover kunnen leunen.

In plaats van zijn geld te tellen, besloot hij begin 2000 een vervallen achterstandswijk in Willemstad op Curaçao op te knappen. Samen met de bevolking is de buurt weer in oude staat hersteld. Het eerste gebouw dat klaar was, werd ingericht als slavernijmuseum. “Daarmee kan ik de kinderen van het eiland laten zien waar ze oorspronkelijk vandaan komen.” Later volgde een instituut voor culturele studies en tot slot het super-de-luxe hotel Kurá Hullanda, wat Hollands Hofje betekent.

‘Ik herken de angst in hun ogen’
Nu (sinds 2007 is hij daarmee gestop – TK) reist de filantroop de wereld over als voorzitter van de stichting Childright International, een organisatie die strijdt tegen kinderexploitatie. In het verleden publiceerde Jacob ook eens een kinderboek over Afrika. Voel jij je verbonden met kinderleed? “Absoluut. Ik herken de angst in de ogen van die kinderen. Ik ben er zelf geweest.”

Je hebt dus geen gelukkige jeugd gehad? “Verre van. Ik leefde in constante angst. Mijn ouders keken niet naar mij om en als onbeschermd kind word je al snel slachtoffer van seksuele mishandeling. Dat begon bij mij al op mijn zevende. Ook was ik al heel vroeg vaak ziek. Op mijn elfde ben ik een jaar niet naar school geweest en voelde mij van God en iedereen verlaten. Vreselijk was dat.”

Toch heb je jezelf in dit leven wel omhoog gevochten. Waar heb je die geesteskracht vandaan gehaald? “Ik heb het nergens vandaan gehaald, ik heb het gewoon gehad. Maar in die tijd zijn mijn schoolwerk en mijn boeken mijn grote houvast geweest. Ik las stapels boeken, ook waar ik veel te jong voor was. Over de grote filosofen bijvoorbeeld. Toch heeft me dat een leidraad gegeven, net als de boeken van Hermann Hesse, Slauerhoff en Marsman.”

Wat voor inzichten kreeg je daar dan van? “Dat je alles in het leven uit jezelf moet halen. Ik had in die tijd ook niemand om tegen te klagen, dus ik had geen keus. Ik vergelijk de mens met een computer. Als je er niets in stopt komt er ook niets uit. Je bent zelf een fantastische machine, een pot met goud, maar je kunt alleen via jouw regenboog bij jouw pot met goud komen. Het staat nergens anders dan in jou zelf.”

‘Ik heb de liefde nooit geleerd’

Ik zwijmel even weg in deze mooie woorden… Dan vraag ik hem: Hoe staat het eigenlijk met de liefde in jouw leven? Ooit ‘de ware’ ontmoet? “Nee. Geen vrouw en geen man. Ik heb het wel eens geprobeerd en uiteindelijk dacht ik: ik houd mezelf voor de gek. Ik doe net alsof, zoals zoveel mensen.” Maar volgens mij heb je aan aandacht geen gebrek? “Dat klopt. Gek word ik ervan! Verschrikkelijk, een nachtmerrie!” Ik kan me Jacob zijn reactie moeilijk voorstellen. De liefde is toch het mooiste wat er is? Waarom zou je jezelf daarvan ook onthechten? “Ik mis de liefde niet,” zegt hij gedecideerd. “Want ik heb het nooit gekend. Ik denk dat je liefde, liefhebben en knuffelen leert van je vader en je moeder. Als je dat niet hebt gehad, dan weet je nooit wat je moet doen en wat je moet voelen. Hetzelfde geldt voor seks. Ook dat interesseert me geen bal.”

Wat een rijke, arme man zullen veel mensen denken. Maar Jacob roept geen medelijden over zichzelf af. Hij dealt ermee zoals het is, als een echte boeddha. “Het scheelt mij een hoop onrust. Als ik al die jongens en meisjes in de stad zie, dan denk ik: nacht aan nacht in al die disco’s. Wat een ellende.” Maar bovenal scheelt het hem tijd, tijd die hij meer heeft gekregen in zijn leven dan verwacht.

“Kanker relativeert en op het moment dat persoonlijk bezit je geen bal meer uitmaakt, dan kom je op het punt dat je ziet dat het – met hele kleine ingrepen en kleine hulp – zo simpel is om mensen en vooral kinderen te helpen. Voor hen is het een muur waar ze hun hele leven niet doorheen komen. Als je dat ziet, is het bijna vertederend. Dan denk je: ‘Ach, ik heb niet het recht om het niet te doen. Zo simpel is het!”