‘Kackadorisprijs’ blijkt plots innovatieprijs..!

x

x

Kackadorisprijs blijkt innovatieprijs!

2013 © Dr. Frans Kusse

x

Op Artsennet was op 20 september een bericht te lezen over de zogenaamde Kackadorisprijs van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK). Doel van deze prijs zou zijn om mensen die in de ogen van de VtdK een verkeerde mening hebben aan de schandpaal te nagelen. Als we beter kijken, is deze prijs eigenlijk een aanmoediging voor mensen met visie.

De mensen die door de jury van de VtdK genomineerd zijn, blijken namelijk allemaal integere mensen te zijn van behoorlijk kaliber die hun sporen hebben verdiend. Wat deze wetenschappers met elkaar gemeen hebben, is dat zij zich niet klakkeloos conformeren aan de heersende mening. Zij durven over grenzen te kijken en zijn in staat out of the box te denken, op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Op zoek naar een beter omgaan met onze planeet en onze gezondheid. Op zoek naar een duurzame toekomst. Mensen met visie en gezond verstand.

Artsen met bredere visie
Wat de jury blijkbaar dwars zit, is dat de genomineerden niet zonder meer afwijzend staan tegenover artsen die een bredere visie hebben dan alleen regulier, tegenover artsen die weten dat er meer bestaat dan synthetische geneesmiddelen en chirurgie. Deze artsen nemen namelijk niet alleen het zelfgenezend vermogen en de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt serieus, zij maken daar ook actief gebruik van door dat zelfgenezend vermogen te ondersteunen en zo nodig te stimuleren. Onder het motto: gezondheid stimuleren zover het kan en ziekte bestrijden als het nodig is.

Cirkelredenering
De VtdK noemt alles wat (nog) niet regulier is ‘alternatief’. En in plaats van kwakzalverij te bestrijden – de Jansen Steurs zul je vergeefs zoeken op de website van de VtdK – heeft zij als doel gekozen om alternatieve geneeskunde te bestrijden. En als reden geeft zij op dat alternatieve geneeskunde niet wetenschappelijk zou zijn. De cirkelredenering  die door haar gehanteerd wordt, is in de trant van: alternatieve geneeskunde is niet wetenschappelijk bewezen en je hoeft er geen onderzoek naar te doen, want het is alternatief. Maar hoe zit het echt met de wetenschappelijkheid van alternatieve geneeskunde?

CAM en ‘Integrative Medicine’
Allereerst, wat is alternatieve geneeskunde? In de VS wordt de term Complementary and Alternative Medicine (CAM) gebruikt om behandelmethoden aan te duiden die nog niet binnen het universitaire curriculum worden onderwezen. Aan de universiteiten waar Integrative Medicine wordt gedoceerd – momenteel 56! – is het onderscheid tussen conventioneel en CAM aan het verdwijnen. Vanuit de integrale visie wordt namelijk een keuze gemaakt uit alle vormen van geneeskunde waar bewijs voor bestaat en waar ervaring mee is. De keuze wordt gemaakt in samenspraak met de patiënt (shared decision making).

CAM en wetenschap
Prof. Gustav Dobos, hoogleraar Interne Geneeskunde én Integrative Medicine aan de universiteit van Duisburg-Essen zei het zo (in een lezing voor het Europees Parlement op 9 oktober 2011): ‘It can be concluded that the evidence base of major mainstream medical treatments is weaker than generally thought, whereas there is some scientific evidence for the effectiveness of CAM therapies in illnesses that are responsible for a majority of medical costs in Europa, i.e. cancer, heart disease, and chronic pain conditions. This means that CAM might be relevant for these important health areas.’

Uit twee reviews, een van 160 Cochrane systematic reviews (2001) waarbij CAM-onderzoeken werden uitgesloten (1) en een van 145 Cochrane systematic reviews (2004) met alleen CAM-onderzoeken (2), komen de volgende cijfers:

Van reguliere geneeskunde heeft 41,3% (mogelijk) effect en van CAM 38,4%. 8.1% van reguliere geneeskunde is schadelijk en 0,69% van CAM.

Zoals we aan de effectiviteit kunnen zien, doet het bewijs voor CAM nauwelijks onder voor dat van regulier, hoewel er voor regulier veel meer onderzoeksgeld beschikbaar is. Als we dan de veiligheid in ogenschouw nemen – ruim acht procent van de reguliere medicatie is schadelijk en zorgt in Nederland voor zo’n 1.700-1.800 doden per jaar – dan is er alle reden om CAM serieus te overwegen. En uiteraard bewijzen deze cijfers dat CAM geen kwakzalverij is in de betekenis die de VtdK daaraan geeft. En, ja, natuurlijk moet er nog veel meer onderzoek gedaan worden naar CAM..

Verschil in visie
Conclusie: het onderscheid tussen regulier en alternatief op basis van wetenschap klopt niet. De strijd van de VtdK tegen ‘alternatief’ heeft niets te maken met wetenschappelijke feiten. Integendeel, het is een strijd die voortkomt uit een niet kunnen respecteren van een andere, bredere visie. Hoe anders dat kan, laat de Amerikaanse senaat zien. Op 13 september heeft de senaat een resolutie aangenomen waarin de week van 7 tot en met 13 oktober is uitgeroepen tot Naturopathic Medicine Week, ’to recognize the value of naturopathic medicine in providing safe, effective, and affordable health care.’ Naturopathic medicine kan vertaald worden door natuurgeneeskunde, waartoe een groot deel van CAM behoort.

Open brief aan de minister
De ondertekenaars aan de Open brief aan minister Edith Schippers omarmen niet zomaar alles wat ‘alternatief’ is, zoals de jury van de VtdK suggereert, maar zijn zich bewust dat verstandig gebruik van alle bewezen en veilige methodes de gezondheidszorg enorme besparingen kan opleveren. Nederlands onderzoek laat zien dat deze ongeveer vijftien procent kunnen zijn als naast regulier ook vormen van CAM worden toegepast. De ondertekenaars zijn voorstander van een duurzame gezondheidszorg. Dat is zorg waarbij zoveel mogelijk gewerkt wordt aan gezondheid en waarbij ziekte wordt bestreden indien nodig. Stimuleren van de gezondheid blijkt uit alle onderzoeken te leiden tot minder kosten, een betere kwaliteit van leven en zelfs een langer en gezonder leven. Dat heeft niets te maken met politieke voorkeur maar met gezond verstand en visie.

Als we weten dat bijvoorbeeld veertig procent van alle gevallen van kanker en ontstekingsziekten gerelateerd is aan leefstijl (waaronder voeding en dergelijke) dan ligt hier een enorme uitdaging voor alle artsen om aan te werken. Met echte preventie is enorm veel te besparen aan kosten en ongelooflijk veel te winnen aan gezondheid. Misschien moeten we blij zijn dat de VtdK deze mensen in het licht zet, hoewel haar motieven moreel en wetenschappelijk gezien niet kloppen. Voor ons vormt de nominatie in ieder geval een aanleiding om deze visionaire mensen te bedanken voor hun inzet en moed!

Frans Kusse

artsennet.nl

* * *

Literatuur:

1. Ezzo J, Bausell B, Moerman DE, Berman B, Hadhazy V (2001). Reviewing the reviews. How strong is the evidence? How clear are the conclusions?, Int J Technol Assess Health Care 17 (4): 457-466. PMID 11758290.

2. Committee on the Use of Complementary and Alternative Medicine by theAmerican Public (2005). 5 State of Emerging Evidence on CAM: Cochrane, Review Evidence for CAM. Complementary and Alternative Medicine in the United States. Washington DC: The National Academies Press. pp. 135-6. ISBN 978-0-309-09270-8.