Miquel Ekkelenkamp is als arts-microbioloog verbonden aan het UMC Utrecht. Hij is auteur van columns en romans onder de naam Bulnes. Hij schrijft dit artikel op persoonlijke titel en het werd onlangs geplaatst in NRC. Miquel is één van de wetenschappers die het rondbazuinen van angst en de volkome krankzinnigheid van de massale vaccinaties aan de kaak stelt. Een kritsche geluid uit onverwachte hoek?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ~
Virologen hebben weinig bewijs voor ontstaan van nieuwe pandemiesoorten
Het is lariekoek om anno 2009 te beweren dat de dodelijke Spaanse grieppandemie uit 1918 zich kan herhalen. Toen was er geen penicilline. En men stierf niet aan de griep, maar aan longontsteking.
De Mexicaanse regering die het land platlegt, de Egyptische die een kwart miljoen varkens begint te ruimen, die van Hongkong die hele hotels in quarantaine plaatst, de Nederlandse minister van Volksgezondheid die een order plaatst voor 34 miljoen vaccins. Er is nogal wat paniek, lijkt het wel.
De onnodig angstige tot volslagen waanzinnige reacties van overheden op de Mexicaanse griep zijn materiaal voor een klucht op zich, maar hier wilde ik vooral het aanjagen van de paniek door de experts ter discussie stellen. Sinds op 17 april een enigszins afwijkende versie van het influenzavirus H1N1 werd ontdekt, doen allerhande mediavirologen opnieuw de meest apocalyptische voorspellingen. Miljoenen voorheen kerngezonde mensen zouden komen te overlijden als dit virus zich verder verspreidt en het ‘een pandemie wordt’. H5N1 (de vogelgriep) is niet helemaal geworden wat ze ervan hadden gehoopt, dus misschien dat de Mexicaanse griep nog ergens toe leidt.
Trachten ze hun onderzoeksbudgetten op te krikken of hebben ze de film Outbreak een paar keer te veel gezien? Wie zal het zeggen? Opvallend is echter dat de rampzalige voorspellingen vrijwel volledig zijn gebaseerd op speculatie en fantasie, en nauwelijks op feiten.
Eerst even influenza zelf. Dit is een virus dat een doorgaans mild verlopende luchtweginfectie veroorzaakt waarbij koorts, hoestklachten en spierpijn op de voorgrond staan. Bij ouderen, mensen met afweerstoornissen of met bepaalde hart-/longziekten kan het echter nét die laatste tik zijn waaraan ze bezwijken – tijdens het influenzaseizoen overlijden bijvoorbeeld significant meer mensen aan hartinfarcten – en daarom worden deze groepen elk jaar gevaccineerd.
Af en toe overlijdt een verder gezond persoon aan influenza; bijna altijd doordat de griep gecompliceerd wordt door een longontsteking met een bacterie. Sterfte puur en alleen door het virus komt bijna niet voor.
Het beeld van influenza dat de laatste weken in de media wordt geschetst, is echter een stuk dramatischer. Regelmatig grijpen de mediavirologen zelfs terug op de promotioneel succesvolste influenza-uitbraak ooit: de Spaanse griep van 1918. Ik citeer Neerlands bekendste viroloog bij Pauw & Witteman: „Als je kijkt in 1918 wat er toen speelde, is eigenlijk precies hetzelfde als wat we nu zien. Daar zijn toen 50 tot 100 miljoen mensen aan overleden.”
Wat een lariekoek!
Het vereist een hoop lef om de situatie anno 2009 gelijk te stellen aan die van 1918, toen nota bene nog onbekend was wat de griep veroorzaakte en mensen massaal bijeenkwamen in kerken om te bidden voor herstel (zodat ze elkaar meteen lekker konden aanhoesten). De hygiënische omstandigheden waren beroerd, de wereldbevolking was uitgeput en ondervoed door de Eerste Wereldoorlog, en het allerbelangrijkste in deze context: penicilline bestond nog niet.
Tv-virologen verzwijgen dit doorgaans, maar meer dan 95 procent van de slachtoffers van de Spaanse griep overleed niet aan de griep zelf. Ze overleden aan de beruchtste complicatie ervan: een longontsteking met een bacterie. (1). Dit is tegenwoordig uitstekend te behandelen met penicilline (mits je er op tijd bij bent) en hierdoor is ‘het Spaanse-griepscenario’ definitief iets uit het verleden, net als de zwarte dood en opgegeten worden door een sabeltandtijger. Iemand die 1918 als schrikbeeld gebruikt, heeft de zaken niet meer helemaal op een rijtje.
Ik citeer Neerlands bekendste viroloog bij Pauw & Witteman: „Als je kijkt in 1918 wat er toen speelde, is eigenlijk precies hetzelfde als wat we nu zien. Daar zijn toen 50 tot 100 miljoen mensen aan overleden.”
Wat een LARIEKOEK!
Een serieus worstcasescenario is de Hongkong-griep van 1968, toen een niet eerder gevonden subtype influenza A, de zogenoemde H3N2-variant, uitbrak. In 1969, het jaar dat deze griep het hardst toesloeg in Nederland, overleden er 1.018 mensen aan, van wie 243 jonger dan 65. Nog steeds heel veel, en zeker reden tot het nemen van maatregelen maar om het in perspectief te plaatsen: influenza veroorzaakte dat jaar minder dan 1 procent van de totale sterfte. (2).
Als iemand eerlijk de gevaren wil schetsen van een nieuwe grieppandemie moet hij dus zeggen: „Een nieuwe grieppandemie is heel erg, want in zo’n jaar kan in Nederland de sterfte in de leeftijdsgroep 0 tot 65 toenemen van 0,275 procent naar 0,277 procent.” Dit ís heel erg, maar ik vraag mij af of u er echt van in paniek raakt of er een vakantie in Mexico om afzegt.
Naast de misleidende verwijzingen naar het verleden wordt er, om de ernst van de situatie te ‘bewijzen’, ook gegrossierd in matig gefundeerde speculaties. Zo is er meermalen geroepen dat de huidige pandemische virussen (heel besmettelijk, maar weinig levensbedreigend) en de vogelgriep (heel dodelijk, maar je moet zo ongeveer kippenuitwerpselen inhaleren om er ziek van te worden) zich zouden kunnen samenvoegen tot een zeer besmettelijk én zeer dodelijk virus. Best leuk bedacht – en het wordt verteld alsof iemand het ooit al eens heeft zien gebeuren – maar vooralsnog science fiction; niet bepaald een uitgangspunt voor zinvol beleid.
Een dogma voor sommige virologen is ook dat er perse ooit een nieuw subtype influenza zal ontstaan dat een pandemie zal veroorzaken. Namelijk: H1N1 in 1918, H2N2 in 1956 en H3N2 in 1968 Nou ja, dat is het dan ook meteen qua bewijsvoering. Het enige wat we zeker weten, is dat we het de afgelopen 130 jaar voor onze pandemieën met de drie voornoemde subtypes hebben moeten doen. Het is niet uitgesloten dat dit überhaupt de enige drie zijn die pandemisch kunnen worden bij mensen, want H2N2 veroorzaakte vermoedelijk ook de pandemie van 1889 en er zijn aanwijzingen dat H3-virussen eind 19de eeuw al circuleerden. Het wordt gelukkig scherp in de gaten gehouden, mocht het dogma waar blijken, dan weten we het meteen.
Alle maatregelen ten spijt lijkt het onontkoombaar dat ook de Mexicaanse griep zich gaat uitbreiden tot een ‘pandemie’, een woord met een fatale bijklank, maar dat slechts aangeeft dat een infectieziekte zich over meerdere continenten heeft verspreid. We leven in een constante grieppandemie: afgelopen winter hebben vele duizenden van ons voor het eerst in hun leven, zonder enige bescherming door vaccinatie, influenza opgelopen. Dat alles zonder dat we ons er bijzonder druk over maakten.
Wat influenza betreft zijn bezorgdheid en waakzaamheid altijd vereist (en soms zelfs ingrijpen), maar bij voorkeur gecombineerd met enige realiteitszin. Nu de enorme commotie een storm in een glas water lijkt te worden en de maatregelen van diverse overheden steeds meer weghebben van een heel slechte grap, rest ons slechts te hopen dat Ab Klink zijn bestelling van 34 miljoen vaccins nog kan annuleren. Anders wordt het straks naast een slechte grap ook nog eens een duur geintje.
(1) Morens e.a., Journal of Infectious Diseases 2008, blz 962 en verder; (2) www.statline.cbs.nl
Die durft! Hem zullen ze vast wel ‘Boston Brakes’ gaan geven.
Dank voor dit artikel!
Misschien kan Miquel Ekkelenkamp als arts-microbioloog ook eens wat schrijven over een tweetal stoffen in de gebruikte vaccins… thiomersal en squaleen.
Bij voorbaat hartelijk dank!
De tekst lezende, blijkt deze van maanden (ca. 6?) geleden te zijn!
Jammer dat deze nu pas hier opduikt.
Het is namelijk misschien wel het beste verweer wat er tot nu over dit onderwerp verschenen is!
(Al heb ik natuurlijk niet alle publicaties over dit onderwerp (kunnen) lezen.)
Integraal gejat van NRC van 29 mei 2009. http://www.nrc.nl/opinie/article2237021.ece/Virologen_hebben_weinig_bewijs_voor_ontstaan_van_nieuwe_pandemiesoorten
@ harry sinds wanneer mag je niet meer in meerdere media tegelijkertijd een artiekel plaatsen .en is het minder interressant omdat het ook elders te lezen valt?Ook al is dat dan het NRC
Ik moet erg lachen om zijn sarcastische ‘mediavirologen’
@ harry
Dat hoeft helemaal niet ter presse, het artikel kan hier zijn eerste opmaak hebben gemaakt om even later op meerdere sites en links te verschijnen, zo niet dan is en het blijft nog altijd een welgezet stukje reclame voor een bredere uitzet voor het lezen van…
@Harry: ‘integraal gejat van NRC..’ De bron staat boven het stuk man!! Bovendien is in dit geval de schrijver de bron.. Rustig aan Sherlock..!
Guido,
Er zit wel wat in als Miguel het heeft over overdreven vergelijkingen. Daar heeft hij zeker een punt. Wat betreft zijn houding waar het gaat om voorzorgsmaatregelen nemen ben ik het met hem oneens, zeker waar hij het heeft over vogelpest. Die waart nog steeds rond in Azië en Afrika en zorgt daar tot op de dag van vandaag voor grote problemen, vooral waar het gaat om de productie van proteïnen voor de lokale bevolking. In met name Moslim georiënteerde landen is kip de belangrijkste proteïne bron en de aanblijvende uitbraken zorgen ervoor dat het onmogelijk wordt voor landen als Egypte en India om kip en kip producten te exporteren. De opmerking dat H5N1 (de vogelgriep) niet helemaal is geworden wat “ze” ervan hadden gehoopt is op zijn minst misplaatste welgenoegzaamheid. Redeneren vanuit de luie bureaustoel door iemand die niet verder kijkt dan zijn eigen medische neus lang is. Er vinden hele aardverschuivingen plaats waar het gaat om productie van kip en kip producten. Landen als Ghana en Nigeria zijn volledig afhankelijk geworden van de productie in Brazilië; de EU dumpt al har productie die ze niet in eigen land kwijt kunnen voor afbraakprijzen op de Afrikaanse en Aziatische markt en ontneemt daarmee ontwikkelingslanden de mogelijkheid van lokale voor de bevolking. Ten koste van harde valuta. Een sterk staaltje van rekolonisatie en ongewenste globalisering. Maar dit is niet mijn grootste punt van kritiek.
Anders dan in 1918 leven we in een open, Internationale samenleving. De afstanden tussen landen zijn als gevolg van Internationale handel en verkeer veel kleiner geworden dan begin vorige eeuw. Daardoor kunnen virussen en bacteriën zich veel sneller en oncontroleerbaarder verspreiden. De uitbraak van vogelpest in Azië en Afrika duurt nu bijna 13 jaar en nog steeds vinden er uitbraken plaats. De Veterinaire capaciteit is onvoldoende aanwezig om dit een halt toe te roepen. In diezelfde landen is de Medische capaciteit ook sterk onder de maat als gevolg van armoede, corruptie, overbevolking en simpel geldgebrek. De huidige uitbraak van H1N1 brengt naar mijn stellige overtuiging in Afrika en Azië grote mutatie risico’s met zich mee: Vogelpest is niet onder controle; slechte hygiënische omstandigheden; slecht functionerende medische zorg; armoede; AIDS; onvoldoende vaccins; enzovoort. We kunnen, zoals terecht opgemerkt, geen directe vergelijking maken, maar we moeten wel op onze hoede zijn voor wat er in andere landen op de aarde zich mogelijkerwijs af kan spelen. Dat is geen bangmakerij maar realisme.
NRC interviewt minister Klink over de Nederlandse aanpak van de Mexicaanse griep op dinsdag 1 december tussen 17.00 uur en 18.00 uur op nrc.nl, en u kunt meedoen door tijdens het gesprek (vervolg)vragen te stellen. Het vraaggesprek is dinsdag in het scherm hieronder te volgen. U kunt ook vooraf vragen aan minister Klink insturen, via web@nrc.nl. Vermeld daarbij uw voor-(letter) en achternaam. Uw inzending kan worden gebruikt voor publicatie.
http://www.nrc.nl/achtergrond/griepvirus/article2424739.ece
hmm bijzonder stukje
is het wel door een arts geschreven ? een longontsteking als gevolg van een griep is een virale longontsteking geen bacterieele.
http://www.frieselongartsen.nl/ziektebeelden/Longontsteking.html
Dodelijke pandemie geen lariekoek
Gepubliceerd: 11 mei 2009 13:19 | Gewijzigd: 15 mei 2009 09:46
‘Mediavirologen’ mogen wel degelijk een dreigende pandemie vergelijken met de Spaanse griep. Want penicilline helpt dan niet.
Door M.C.P. Braat
Discussie – Discussieer hier over de Mexicaanse griep
Opinie – Virologen hebben weinig bewijs voor ontstaan van nieuwe pandemiesoorten
Miquel Ekkelenkamp schrijft schadelijke onzin (Opinie & Debat, 9 mei). Zeker, hij heeft gelijk wanneer hij meent dat de huidige Mexicaanse griep geen virulente pandemie is – de epidemiologie in Mexico was van begin af aan duister en er zijn buiten Mexico nauwelijks doden te betreuren. Veel maatregelen van locale overheden zijn daarom slecht geïnformeerde paniekreacties.
Maar Ekkelenkamp slaat de plank volledig mis als hij de dreiging van een echt virulente grieppandemie bagatelliseert. Dat hij daarbij probeert ‘mediavirologen’ belachelijk te maken en hun kwalijke intenties (onderzoeksgelden) toedicht, siert hem niet.
Ekkelenkamp meent dat het „lariekoek” is dat de dodelijke grieppandemie van 1918 zich kan herhalen en dat „het ‘Spaanse griepscenario’ definitief iets uit het verleden [is] omdat wij nu over penicilline beschikken”.
Maar wie tijdens de Hongkonggriep van 1969 machteloos aan het bed stond bij het overlijden van tot voor kort kerngezonde patiënten van middelbare leeftijd, ondanks penicilline, zuurstof, beademing, corticosteroïden en universitaire setting, zal zijn luchthartigheid niet licht onderschrijven.
De mortaliteit van die vogel-op-mensinfectie bedraagt volgens het rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie nog steeds 60 procent, ondanks antibiotica en andere moderne behandelingen (Cumulative Number of Confirmed Human Cases of Avian Influenza A/(H5N1), 2009). Deze hoge mortaliteit lijkt niet veroorzaakt door een bacteriële vervolginfectie (longontsteking), maar vooral door een ‘cytokinenstorm’, een heftige reactie van een gezond immuunapparaat op het nieuwe virus, een reactie die het hele lichaam treft. De patiënten overlijden als gevolg van een gezamenlijk falen van longen, hart, nieren, lever, bloedvormende organen en hersenen. De long verdrinkt in eigen afweer, daar helpt geen antibioticum tegen. Beschrijvingen van ooggetuigen van de Spaanse griep in 1918 duiden op soortgelijke ernstige reactie. (Zie voor een overtuigende beschrijving hiervan het boek van John M. Barry: The Great Influenza: The Epic Story of the Deadliest Plague In History.)
Ook Ekkelenkamps stelling dat het hoge dodental in 1918 mede het gevolg was van uitputting en ondervoeding door de Eerste Wereldoorlog, is allang achterhaald. De mortaliteit in de VS, waar geen ondervoeding heerste, verschilde niet wezenlijk van die in Europa.
Het is natuurlijk niet zo dat het zeker is dat er een nieuw subtype mens-op-mensinfluenza met ernstige virulentie gaat ontstaan. Maar influenza-experts wereldwijd achten die kans wel groot. Het is ook niet zo dat de mortaliteit van de H5N1 vogel-op-mensinfectie zo hoog blijft wanneer dat virus naar een mens-op-mensvariant muteert – het virus verliest bij mutatie meestal veel virulentie.
De geschiedenis leert dat men ook de gevolgen van een mild virulente pandemie niet mag bagatelliseren. In de afgelopen drie eeuwen zijn tien ernstige grieppandemieën beschreven. De mortaliteit van de Spaanse griep, met vijftig tot honderd miljoen doden, was vergelijkbaar met de pandemie in 1830-1832. Alleen betrof het toen een veel kleinere wereldbevolking. Als een virus met dezelfde pathogeniciteit als het Spaanse griepvirus terugkeert, zullen wereldwijd waarschijnlijk meer dan honderd miljoen doden vallen, ondanks alle moderne antivirale en antibacteriële geneesmiddelen, vaccins en preventie. Met een huidige wereldbevolking van 6,7 miljard kan zelfs een matig virulente pandemie miljoenen mensen doden, volgens Taubenberger en Morens in 1918 influenza: the mother of all pandemics. Daarbij komen dan nog de economische gevolgen van een ontwrichtende pandemie met wereldwijd 1,6 miljard zieken.
Ik ben dus geweldig blij met onze ‘mediavirologen’, die zich inzetten om een influenzaramp te voorkomen. Dankzij hun werk zijn sedert 2004 snelle diagnostische technieken ontwikkeld en is de waakzaamheid wereldwijd sterk verbeterd via een netwerk van moderne laboratoria.
Nu moet nog de antieke vaccinatieproductie op de schop: het influenzavaccin wordt sedert 1950 op kippeneieren geproduceerd. De productie duurt zes maanden en langer – een beetje pandemie is dan al achter de rug. De ontwikkeling van snelle productiemethoden op celculturen is dus van groot belang. En ja, daar zijn onderzoeksgelden voor nodig.
Miquel Ekkelenkamp betwijfelt of een nieuwe grieppandemie ooit zoveel doden zal maken als de Spaanse griep van 1918 (Opinie & Debat, 9 mei). Volgens hem stierf 95 procent van de patiënten toen aan een longontsteking die nu met penicilline goed te behandelen is. Hij neemt het de ‘mediavirologen’ kwalijk dat ze dat er niet bij zeggen. Het worstcasescenario is dan de Hongkonggriep in 1969 met 1.019 doden in Nederland. Dat lijkt veel, maar is minder dan 1 procent van de normale sterfte in 1969. Ekkelenkamp hoopt dat Klink het vaccin nog kan annuleren.
M.C.P. Braat is oud-internist en -longarts.
1918 is al helemaal niet te vergelijken met anno 2009, daar kunnen de mediavirologen helemaal geen vergelijk mee maken.
Mijn oma vertelde er jaren geleden al over hoe het in die tijd was.
In NL viel het allemaal wel mee.
Maar in de rest van Europa vooral waar WO I heerste waren de dodencijfers het hoogst.
Soldaten lagen aan het front gewoon in greppels en tenten.
Niet echt een plek om een griepje op te lopen.
Verder hadden ze weinig weerstand door o.a. slecht voedsel of een tekort hiervan.
Dan praten we in die bare tijden nog helemaal niet over hygiëne.
Medicatie was in die oorlogsjaren ook al ver beneden nul.
Verder kun je al helemaal niet spreken over andere landen, bedenk wel dat veel landen in Europa nog ontwikkelingslanden waren.
Dus hierbij heeft Miquel Ekkelenkamp een heel sterk punt.
Hm. Zoveel ophef en ontzettend geld gaat eraan op. En er is géén bewijs dat het echt is? Daar zakt je broek bwvs toch vanaf?
Waar zijn onze oevrheden toch mee bezig. Zij vallen ons van alle kanten aan, via “Terrorisme”, de Zorgkosten, Economie, Ziekten en vaccins.. Het houdt maar niet op het houdt maar niet op.
Dat we vatbaarder zijn geworden, komt meestal van vaccinaties met kwik etc, die je niet nodig hebt en alle chemische troep als ik het zo mag zeggen in ons eten. Het brokkelt het imunsysteem af emmaat ons onbeschermd. en dat is de orozaak van de vreemde ziektes en allergie die we veelvoudig in ons ziekenhuis tegenkomen.