Ginseng: pure kracht uit een wortel

Levenselixer, wondermiddel, toverdrank, ‘het koninklijke kruid’, de medicinale Chinese wortel ginseng, kent wereldwijd vele liefkozingen. In Azië wordt ginseng al duizenden jaren gegeten en zelfs vereerd. De wortel wordt namelijk geroemd vanwege zijn algemene verkwikkende werking. Zoals extra energie voor betere sportprestaties, verhoogde weerstand bij stress, ruimere intelligentie, een langer leven en niet geheel onbelangrijk; meer seksuele energie. Nog niet van deze ‘levenswortel’ geproefd? Dat duurt waarschijnlijk niet lang meer. Er is zelfs bier met ginseng gebrouwen… 

Meer waard dan goud

Verschillende soorten ginseng worden al meer dan 7000 jaar gebruikt, maar het Westen heeft na de Koreaanse oorlog in 1953 pas echt kennis gemaakt met het kruid. Bij thuiskomst waren de troepen van de Verenigde Naties namelijk lovend over de ‘levenswortel’. De bleke gele tot bruinachtige ‘knol’ verdient geen schoonheidsprijs, met haar grote, vlezige tentakels. De smaak is al iets beter: slijmachtig zoet, neigend naar die van drop, maar wel een beetje bitter. Echter over de werking niets dan goeds, vroeger was de ginsengwortel zelfs meer waard dan goud. Hoewel ginseng nog steeds tot de duurdere reformproducten behoort, is dit gelukkig nu wel anders. Er bestaan verschillende soorten ginseng, afkomstig uit verschillende landen maar als we het hebben over het geneeskrachtige kruid gaat het meestal om Aziatische of Chinese Panax Ginseng, dat daar op grote schaal wordt gekweekt.

De bleke gele tot bruinachtige ‘knol’ verdient geen schoonheidsprijs, met haar grote, vlezige tentakels. Echter over de werking niets dan goeds, vroeger was de ginsengwortel zelfs meer waard dan goud.

Mythische verhalen

De wetenschappelijke naam panax is afgeleid van het Griekse woord panacea, wat ‘allesgenezer’ betekent. Dat is natuurlijk overdreven, net als de mythische verhalen die de ronde doen over het kruid.  Zo was de eerste gebruiker van ginseng – de mythische keizer Shen-nung – gezegend met een doorzichtige buik, wat hem de gave gaf de werking van geneeskruiden zelf te beoordelen. En zou de kruidenkenner Li Chung Yun echt 265 jaar (1677-1933) zijn geworden, doordat hij uitsluitend rauwe groenten en ginseng at? Toch mag het best wonderlijk genoemd worden waar de knol allemaal goed voor is.

Geneeskrachtige eigenschappen

Ginseng bevat vitamines A, B6 en het mineraal zink, wat helpt bij het produceren van thymische hormonen, welke nodig zijn voor een goede werking van het afweersysteem. Het voornaamste actieve component van ginseng zijn meer dan 25 saponine triterpenoide glycosiden, genaamd: ginsenosiden. Een mond vol maar het komt erop neer dat deze ingrediënten geneeskrachtige eigenschappen bevatten. Zo worden de drankjes of capsules gebruikt om stress te verminderen, prestaties te verbeteren, het energiepeil te verhogen, het geheugen een oppepper te geven, vermoeidheid weg te nemen, menstruatieklachten te reduceren, een hoge bloedruk omlaag brengen (en een lage bloedruk verhogen), helpen bij de productie van geslachtshormonen, de stofwisseling activeren, net als de stoelgang.

Het voornaamste actieve component van ginseng zijn meer dan 25 saponine triterpenoide glycosiden, genaamd: ginsenosiden. Een mond vol maar het komt erop neer dat deze ingrediënten geneeskrachtige eigenschappen bevatten.

Overdaad schaadt

Het is slechts een kleine greep uit de werking van ginseng, die overigens op zijn krachtigst is als de wortel ouder is als tien jaar. Maar ook na drie jaar wortel schieten mag de ginsengplant (familie van de klimop) geoogst worden. Hoe krachtig de werking is, kun je in de winkel goed aflezen aan de prijs: hoe duurder, hoe krachtiger de werking. Van ginseng worden een paar verschillende producten gemaakt, denk naast capsules en drankjes aan: thee, zeep en bier. Kameleon Ginseng bijvoorbeeld. Dit biologische blond bier met een alcoholpercentage van 6,5 procent is gebrouwd met een vleugje ginseng. Reden voor een biertje extra dus. Maar teveel kan leiden tot hoofdpijn, en dan hebben we het niet over bier. De maximaal aanbevolen hoeveelheid ginseng is twee gram per dag. Naast hoofdpijn kan een ‘overdosis’ leiden tot slapeloosheid, gespannen spieren en vocht vasthouden. 

Zelfs het koninklijke kruid kent dus een keerzijde! 

Dit artikel is in 2006 gepubliceerd in Salt Magazine