‘Money makes the world go around’. Niet in het leven van Martijn Aslander (36). Hij leeft van donaties. Geld is kunstmatig schaars en levert in zijn beleving veel minder op. Liever heeft hij het daarom over het creëren van waarde. Dat doet hij als Verbinder, Lifehacker en Resourcerer. Weinig mensen hebben daar een beeld bij. Daarom dit interview met een bijzondere man, die gewoon mensen blij wil maken en de wereld een stukje leuker en beter.
Liever dit interview op video bekijken? Zie onderaan dit artikel.
Wie met Martijn wil samenwerken, wordt geadviseerd eerst zijn handleiding op zijn weblog te downloaden. Martijn gaat namelijk nooit uit van een standaard. Voor velen is het heel verwarrend dat hij niet te huur is, maar ook niet gratis (‘ik laat het al dan niet sturen van een rekening aan jou over’). Verder heeft hij niets met sales, projectvoorstellen, acquisitie of bezuinigingen. En wie Martijn wil vastpinnen op deadlines, komt bedrogen uit.
Ik ontmoet Martijn bij Café Kobalt aan de Singel in Amsterdam. Dit Café wordt zo langzamerhand in één adem genoemd met het ‘spreekuur’ van Martijn. Martijn woont in Groningen en onderhoudt zijn contacten voornamelijk via mail, telefonisch of per sms. Martijn: “Veel mensen wonen niet bij mij in de buurt en als mensen mij om hulp vragen, dan vind ik het fijn om ze eerst even aan te kunnen kijken. Dan spreek ik met ze af op een centrale plek in Nederland, bijvoorbeeld in Kobalt, waar draadloos Internet is, aardige bediening en lekkere koffie en het is dicht bij het station.”
Mensen die iets van Martijn willen komen naar deze plek om Martijn te ontmoeten. Want voor ideeën, informatie en het doorverbonden worden met de juiste mensen moet je bij Martijn zijn. Hij is oprichter van Elvenstone. Een gigantisch netwerk van mensen, die hun tijd, energie en passie steken in zaken waar de wereld leuker en mooier van wordt.
Jij noemt jezelf Verbinder, Lifehacker en Resourcer, leg eens uit.
“Ik ben Martijn Aslander en ik doe wat ik leuk vind. Dat is heel veel. Dus om mensen toch iets van houvast te geven heb ik die drie termen bedacht. In de eerste plaats ben ik Verbinder van mensen, informatie en ideeën. Ik help graag mensen. Voor mij is het geen enkel probleem om een goede PR campagne te bedenken, een marktstrategie te ontwikkelen, trends op te pikken of te helpen bij Human Resource Management. Ik ben een Informatiejunk. Ik ‘scan’ dagelijks stapels tijdschriften, kranten en boeken, surf eindeloos over het net. Voor mij is het dus makkelijk om kennis te delen en mensen te helpen, te informeren, te inspireren, te verbinden en in beweging te laten komen op de juiste plek. Door deze zaken ontstaat dynamiek, en daar ligt mijn passie en interesse. Volgens mij biedt het toevoegen van verbindend vermogen tussen werelden en mensen een van de grootste kansen op vooruitgang en succes in onze samenleving.”
“Resourcerer is een samentrekking van de woorden sourcer (tovenaar) en resources (bronnen). Wat ik al zei; ik ben een informatiejunk. Ik heb toegang tot allerlei bronnen en mensen maar ik ben ook een dromer. Feit en fictie lopen bij mij nogal eens door elkaar heen. Door het combineren van informatie en kennis, verwerf ik inzichten waardoor ik vaak een ‘gedroomd’ beeld van de werkelijkheid heb. Meestal ben ik hierdoor in staat om schijnbaar onmogelijke oplossingen te creëren. En ik kan goed inschatten wat binnen het Elvenstone Netwerk mogelijk is. Een voorbeeld is Gathering Stones. We hebben in 2002 op het Gathering Stone Festival 14.000 mensen zo gek gekregen het grootste hunebed van de wereld te bouwen met de hand. Daar hebben we een miljoen gulden voor bij elkaar gekregen. Dat heeft miljoenen euro’s free publicity opgeleverd. Maar dat zijn de heldenverhalen, want de echte waarde zit hem ook in kleine dingetjes. Dat hoeft maar één simpel telefoontje te zijn.”
Zijn rol als Life Hacker heeft niets met het kraken van computers te maken, maar wel met het verwerken van de grote informatiestroom die hij als ‘informatiejunk’ op zich af laat komen. “Niet alleen via Internet”, licht hij toe. “Hoewel ik daar wel heel veel gebruik van maak. Het komt erop neer dat ik als Life Hacker – op een speelse manier – steeds weer strategieën en trucjes bedenk om makkelijk met grote hoeveelheden informatie en prikkels om te gaan. Daar geef ik mensen ook allerlei handige tips over.”
Als concreet voorbeeld wijst Martijn naar een stapeltje witte kaartjes op de tafel. “Ik heb een paar duizend mensen om mij heen en ik ben betrokken bij 30 tot 100 projecten tegelijkertijd. De vraag voor mij is: hoe zorg ik ervoor dat ik meer kan doen, in minder tijd en met veel minder stress. Het gaat erom dat je een betrouwbaar systeem hebt, waarvan je weet: daar ligt alles wat ik nog moet doen en het heeft geen haast. Dus de hele dag door vergaar ik op deze kaartjes – die handzaam zijn, weinig kosten en altijd in mijn broekzak passen – informatie. Als ik in de trein zit of waar dan ook, dan ga ik deze kaartjes clusteren: wie ik nog moet bellen, mailen, etc. Soms heb je van die momenten dat je in een uur meer kunt doen dan in een week. Dan is het fijn als je de goeie dingen bij de hand hebt.” Zie ook http://www.davidco.com/
Ondanks dat je kunt ‘toveren’ en Life Hacken, klinkt het aantal projecten waar jij mee bezig bent nog steeds duizelingwekkend en zelfs bijna ongeloofwaardig.
“Wel als je denkt dat ik zelf van alles ga doen. Maar heel vaak doe ik niets! Ik fungeer vooral als ‘doorgeefluik’. Mensen denken vaak na een gesprek dat ik van alles ga doen, maar daar heb ik eigenlijk helemaal geen tijd voor. Ik heb een paar duizend man om mij heen, wat voor anderen een hoop werk is, is voor mij één telefoontje. Ik kan zo tien mensen tegelijk in beweging krijgen. Daarmee creëer ik zoveel! De echte waarde die ik lever ontstaat tijdens het gesprek. Daarin ben ik dan ook het krachtigst. Als het klikt met de persoon ontstaat een soort chemie, waardoor als het ware de ideeën, informatie en mensen – waar de betreffende persoon wat aan heeft – zo op komen borrelen. Voor mij is het belangrijk dat mensen authentiek zijn en enigszins weten wat ze willen. Zoekende mensen hebben geen duidelijke focus, dat maakt het voor mij lastiger. Ik ben namelijk geen trainer of coach. Als het zo uitkomt dan verbindt Martijn zich wel actief met een project. Maar daar beslis ik graag zelf over, gedurende de hele fase van het traject. Daarom ben ik ook niet te huur. Ik ben erg gehecht aan mijn vrijheid.”
Staan bedrijven en overheden ook open voor jouw werkwijze?
“Ik denk helemaal niet in bedrijven of overheden, ik denk in mensen. Ik verdeel de wereld in drie soorten mensen: leuke mensen, stomme mensen en mensen waarvan ik het nog niet weet. Ik vind mensen leuk als ze bovengemiddeld snel van geest zijn, want anders moet ik alles tien keer uitleggen. Als ze bovengemiddeld flexibel zijn, anders raken ze namelijk in de war als de boel veranderd. Het helpt ook als mensen open minded zijn, want dan kunnen ze mentaal nieuwe dingen bevatten. Dat is namelijk de wereld waarin ik leef: die van nieuwe dingen en beweging. Maar NIEUWSGIERIG met hoofdletters is de belangrijkste eigenschap. Want nieuwsgierige mensen ontdekken, als je ze een tijdje niet gezien hebt, zelf ook nieuwe dingen. Dan kun je van elkaar leren en dat past bij de nieuwe netwerkwereld die nu aan het ontstaan is. Daarnaast moeten ze lef hebben, dus niet bang zijn om iets ‘engs’ aan te gaan. Daardoor groei je als mens en ga je dingen ervaren en leren. Oh en ze moeten lief zijn. Anders krijg je namelijk gedoe. Met lief bedoel ik onbaatzuchtig, dus bereid om iets voor een ander te doen, zonder direct wat terug te willen hebben.”
Wat bedoel je met: ‘de netwerkwereld’ die nu aan het ontstaan is?
“Geld is lange tijd het dominante uitwisselingssysteem geweest. Alleen beginnen er nu heel andere soorten uitwisselingen te ontstaan. Mede mogelijk gemaakt door de kracht van het web, waardoor mensen via de digitale snelweg wereldwijd met elkaar verbonden zijn. Nadeel van geld is namelijk dat het kunstmatig schaars is. Ik denk vanuit overvloed. Informatie, kennis, toegang tot bronnen, mensen, enzovoort, zijn er namelijk altijd in overvloed. Als mensen met een hulpvraag bij mij komen, voelen ze zich negen van de tien keer beperkt door geld. Bijvoorbeeld jij werkt in vaste dienst bij een krant, maar je wilt gaan freelancen. Via via kom jij bij mij terecht. Dan is het eerste wat ik aan jou vraag: wat wil je en wat heb je daarvoor nodig? De kans is groot dat jij zegt: geld. Maar waarvoor dan, vraag ik vervolgens. Nou, zeg jij dan, voor een nieuwe website, laptop, printer, papier, mobieltje, enzovoort. Dan denk ik: Ohhhh dus als we dat gelijk regelen, dan kunnen we die hele geldkwestie direct omzeilen. Ik kijk dus naar de vraag achter de vraag. Ik ken bijvoorbeeld een webdesigner, die jou kan helpen met je nieuwe website. Die persoon zou bijvoorbeeld behoefte kunnen hebben aan een nieuwe webtekst. Daar kan jij weer bij helpen. Zo is één probleem opgelost. Ik stel mijzelf voortdurend de vraag, bij alles wat ik wil: waar kost het de minste moeite om er wat van aan mij te geven en waar kan ik omgekeerd waarde creëren, zodat het leuk is om weer wat terug te doen.”
Het klinkt simpel. Dus jij denkt dat de ruileconomie de toekomst wordt?
“Nee, dat is het niet. Want ruilen is transactie-denken. Van het transactie-denken blijf ik uit de buurt. Ik wil een relatie, geen transactie. Ik wil de komende twintig jaar met jou samenwerken. Alleen dan is het voor mij de moeite waard om dingen voor of met je te doen. Ik hoop natuurlijk wel dat er wat terugkomt aan toegang, kennis, informatie, ideeën of spullen, maar ik ben er niet mee bezig. Ik heb daar geen tijd voor. Ik help zoveel mensen. Ik word gek als ik dat bij moet houden.”
Jij leeft inmiddels van donaties. Leg dat eens uit.
“Dat klopt. Mijn brood krijg ik van de bakker, mijn vlees van de slager, mijn laptop heb ik van Apple-reseller gekregen en mijn boeken krijg ik vanwege projecten via de Slegte, om maar wat voorbeelden te noemen. Ik help mensen en of ik wat terug krijg doet er niet toe, maar in de praktijk zijn mensen blij als ze kunnen helpen. Mijn waarde is jou toegang geven tot mensen, ideeën en informatie. Het maakt mij niet uit wat jij er vervolgens mee doet, want ik hoef niets. Ik was al blij. Ik ga er ook niet vanuit dat als ik jou help, dat jij wat terug doet. Maar het zou wel mooi zijn. Ik ken namelijk heel veel mensen en het is in jouw voordeel als ik positief over je wil vertellen. Maar dat even terzijde. Ik ga dus niet uit van wederkerigheid, maar van redistributie en dat werkt alleen in een soort halfopen systeem, in mijn geval het Elvenstone Netwerk. Wat ik liever geen netwerk noem, maar meer een geheel van mensen die met elkaar verbonden zijn. Het komt erop neer: ik doe wat voor haar, zodat zij jou kan helpen, waar zij blij van wordt, zodat jij weer iemand kan helpen, waar ik profijt van heb. Voor mij werkt het: ik leef nog steeds.”
Komt het wel eens voor dat je helemaal zonder geld zit?
“Ik heb het afgelopen jaar een paar keer gehad dat het echt heel zwaar was. Het is natuurlijk niet leuk als je geen geld hebt om naar de winkel te gaan. Maar als je in dat probleem blijft hangen, en daardoor andere keuzes gaat maken, dat brengt mij verder weg van waar ik wil zijn. Dus ik heb besloten met dat ongemak te leven. Maar ik krijg wel vaak donaties, dat gaat van soms tien euro tot echt heel grote bedragen. Het is goed je te realiseren dat onbetaald werk nog wel eens meer kan opleveren dan betaald werk. Het is alleen een rare klik in het hoofd van mensen. Er zijn denk ik heel veel mensen die andere keuzes maken om maar geen geldzorgen te hebben. Blijven hangen in een vervelende baan bijvoorbeeld. En dat is zonde. Er komen veel mensen bij mij die het niet durven om voor zichzelf te beginnen. Maar je hoeft ook niet in één keer ontslag te nemen. Stel dat je gewoon een half jaar lang, een dag minder gaat werken. Dat leidt bij de meeste mensen niet tot een drastisch inkomenverlies. Met die ene extra dag heb je dus in één keer de tijd om te gaan ontdekken wat jij goed kan. Als dat meer opbrengt dan die andere dagen, dan kun je nog een dag vrij nemen. Dus langzaam maar zeker ga je dan voor jezelf werken.”
Ben je altijd zo geweest of heb je vroeger voor een bedrijf gewerkt?
“Ik heb nog nooit een baan gehad en trouwens ook nog nooit een uitkering. Ik heb wel ooit zelf een bedrijf gehad, een buitensportcentrum. Dat groeide enorm. Op een dag wilden investeerders mijn bedrijf kopen, toen ging het mis. Ik ben voor drie ton (guldens) het schip in gegaan. Maar dat geeft niet, ik heb ervan geleerd. Ik kon niets meer verliezen, dus dan ben je een rijk mens. Ik heb toen gewoon gezegd: wat een gedoe met acquisitie en projectvoorstellen, dat doe ik niet meer. Ik ben er ook mee gestopt geld te vragen. Dat levert gewoon minder op. Letterlijk. Ik heb er bijvoorbeeld meer aan als iemand mij toegang geeft tot een groot bedrijf, dan een paar honderd euro. Maar dan moet die persoon wel weten dat hij of zij mij daar blij mee kan maken.” Dat is trouwens een heel groot advies van Martijn aan mensen die weten wat ze willen. Laat mensen weten waar ze jou blij mee kunnen maken! Ik ben bezig met het ontwikkelen van een nieuwe weblog, daar komt ook een ‘Giving- Back’-knop op. Het principe daarvan is heel eenvoudig. Iedereen die daarop klikt ziet in één oogopslag waar ze mij mee kunnen helpen. Bijvoorbeeld: boeken, kleren, bioscoopkaartjes, toegang tot een groot bedrijf, een vrachtwagen, een OV-jaarkaart, enzovoort. Ik raad echt iedereen aan om ook zo aan het werk te gaan. Het kan je zoveel meer opleveren dan alleen geld.”
Ik heb het idee dat geen enkele tegenslag jou uit het veld slaat?
“Dat klopt. Eigenlijk ben ik zeven dagen in de week, 24 uur per dag manisch positief. Ik denk niet in problemen maar in oplossingen. En ik laat me zeker niet belemmeren door zoiets als geld. Als ik doodga wil ik kunnen zeggen: ik heb geleefd. Ik ben niet bezig geweest met het vergaren van spullen, maar ik heb iets gedaan voor een ander.”
Note: Dit artikel heb ik in 2006 geschreven. Het is echter nog niet gedateerd. Martijn geeft lezingen door het hele land en is inmiddels bij een aardig grote club mensen bekend. Hieronder het interview van mij met Martijn op video. Het is gefilmd door Jorrit Timmermans van The Project Network.
