De destructieve invloed van rente

Ad Broere, econoom en auteur was meer dan dertig jaar werkzaam in respectievelijk de financiële-, opleidingen- en adviessector. Door zijn brede kennis en ervaring weet hij als geen ander de sterktes en zwaktes van het huidige financiële stelsel  te verklaren. In zijn nieuwe boek: ‘Geld komt uit het niets’, legt Broere op begrijpelijke en niet-academische wijze uit waarom het essentieel is voor de toekomst van aarde en mens om te breken met het huidige financiële stelsel. Daarbij beschrijft hij ook de mogelijkheden waarop  we die toekomst veilig kunnen stellen. De moeite waard om zijn artikel ‘De destructieve invloed van rente’ hier op de site te plaatsen.

‘Geld komt uit het niets’ werd afgelopen november 2012 gepubliceerd. Broere maakt in dit boek onder meer duidelijk, dat rente op den duur een desastreuze uitwerking heeft op de economie en dat  er daarom in een menselijke economie geen ruimte wordt gegeven aan hen die geld voor zich willen laten werken in plaats van dit zelf te doen. Hieronder een artikel, gebaseerd op het tweede hoofdstuk uit het boek: ‘Geld komt uit het niets’.

‘Rente vragen voor geleend geld is onrechtvaardig,
omdat daarmee iets wordt verkocht dat niet bestaat,
en dit leidt zonder twijfel tot ongelijkheid, hetgeen in strijd is met gerechtigheid.

Geld is bedoeld om als ruilmiddel te dienen.
Daarom is het onwettig om geld te vragen voor het gebruik van geleend geld,
dat bekend staat als rente.’

Thomas Van Aquino, Italiaans theoloog en filosoof (1247)

x

* * *

x

 De destructieve invloed van rente

 2012 © Ad Broere adbroere.nl

x
Waarom heeft rente zo’n vernietigend effect op de economie, en waarom worden rijken door rente steeds rijker en armen armer? En waarom waarschuwden alle  wereldgodsdiensten tegen het gebruik van rente?

Ik zal een voorbeeld geven om de impact van rente duidelijk te maken.  150 Jaar geleden plaatste je overgrootvader 100 euro op een spaarrekening met een samengestelde rente (rente, die jaarlijks over de opgetelde rente inclusief het hoofdbedrag wordt berekend) van 5%. Vandaag de dag zou dat spaarboekje een waarde hebben van € 150.797, wat € 150.697 meer is dan het originele bedrag, dankzij de samengestelde rente. Laten we nu aannemen dat een andere voorvader 250 jaar geleden hetzelfde deed. Dan is de huidige waarde van dat spaarbankboekje  nu € 19.830.094 (ruim 19,8 miljoen), dankzij de samengestelde rente over 250 jaar.
En als dat bedrag van 100 euro 500 jaar geleden gestort was, dan had het spaartegoed de onnoemelijk hoge waarde van € 3.932.326.182.722 (meer dan 3,9 biljoen) dankzij 500 jaar samengestelde rente. Samengestelde rente heeft,  zoals blijkt,  een exponentiële effect:  hoe langer de periode, hoe disproportioneel veel hoger het bedrag.

In de natuur leiden alle exponentieel verlopende  biologische processen tot uitroeiing. Zo vernietigen exponentieel delende actieve kankercellen gezonde cellen en veroorzaken ze de dood van het complete organisme. Rente is vergelijkbaar met een  kankerproces. In het begin ontwikkelt het zich ongemerkt traag, maar vervolgens steeds sneller en uiteindelijk vernietigt het de economie. Daarom is rente de hoofdoorzaak van zich herhalende crisissen. De Duitse academica prof. dr. Margrit Kennedy heeft in de tachtiger jaren van de vorige eeuw onderzoek verricht naar de rol en invloed van rente op de Duitse economie. Ze licht haar bevindingen als volgt toe:

‘Wat de meeste mensen niet begrijpen is dat elke prijs die we betalen, een zekere hoeveelheid rente met zich meebrengt. De hoeveelheid rente in een product of dienst varieert, afhankelijk van de proporties aan kapitaal en arbeid. Bijvoorbeeld, voor het afhalen van vuil is de rentecomponent 12%, voor het produceren van drinkwater 38% en  voor huisvestingskosten 77%. (gerekend over een periode van 100 jaar, in Duitsland de gemiddelde levensduur van een huis.) Gemiddeld betalen we ongeveer 40% intrest op alle prijzen van onze goederen en diensten. In de Middeleeuwen betaalden  mensen ‘een tiende’ van hun inkomen of goederen aan de feodale grondbezitter. Op dat vlak hadden zij het dus beter dan wij nu.’ (Bron: Lezing  ‘Waarom hebben we monetaire innovatie nodig’)

Het is duidelijk dat gezinnen de rentelast dragen: huur, hypotheekrente, publieke diensten, autofinanciering, om maar een paar voorbeelden te geven. Prof. Kennedy zei daarover het volgende:

‘Omdat iedereen rente moet betalen wanneer men geld leent en rente ontvangt op spaartegoeden, hebben de meeste mensen rente-inkomsten en – uitgaven in het huidige monetaire systeem.Toch zijn er gigantische verschillen tussen wie er netto  aan over houdt en wie er netto betaalt in dit systeem. Wanneer men de balans van rentebetalingen en inkomsten vergelijkt van 2,5 miljoen gezinnen in Duitsland, ingedeeld in 10 inkomensklassen, dan blijkt dat 80% van de bevolking bijna twee keer zoveel betaalt dan dat ze int, 10% krijgt net iets meer dan dat ze betaalt en 10% int aanzienlijk meer dan dat ze betalen. Dat is -logischerwijs- namelijk het nettobedrag, dat  de overige 80% betalen..!

Dit illustreert een van de slechtst  begrepen oorzaken waarom de rijke steeds rijker wordt en de arme armer. In Duitsland leidde dit in 2004 tot een overdracht van dagelijks bijna 1 miljard euro van diegenen die werken voor hun geld naar degenen die het geld voor zich laten werken. Met andere woorden, in ons monetair systeem laten we een goed gecamoufleerd herverdelingsmechanisme toe,  wat  het geld van de overgrote meerderheid naar een zeer kleine minderheid laat vloeien, waardoor sociale polarisatie gecreëerd wordt,  die op den duur ondermijnend is  voor de democratie.’

Bron: Lezing  ‘Waarom hebben we monetaire innovatie nodig’

Dit is schokkende informatie.
De vermogensongelijkheid is enorm toegenomen in de afgelopen dertig jaar, waarin het neo-liberalisme de toon heeft gezet in de wereldeconomie. Deze ongelijkheid werd versterkt door het, laag belaste,  vermogensrendement op beleggingen in aandelen en derivaten, dat in hoge mate werd toegevoegd aan het vermogen van de rijken. In 1998 had 10% van de Duitsers nog 45% van het totale bezit in handen en in 2008 was dit gegroeid tot 53% van het totaal. De onderste helft van de Duitsers heeft niet meer dan 1% van de bezittingen. (Der Spiegel Online 19 september 2012).

Het mechanisme dat Margrit Kennedy benoemt –geld voor je laten werken-  brengt  het overgrote deel van de wereldbevolking in toenemende mate in economische slavernij van een kleine minderheid. In schril contrast tot de toenemende rijkdom van de bovenste 10% neemt onderin de armoede overal in de wereld toe. Dit geldt ook voor het rijke westen. In Frankrijk leven volgens het ochtendprogramma van France2 (september 2012) 8,5 miljoen mensen beneden de armoedegrens die in dit land is vastgesteld op een inkomen van minder dan 964 euro per maand.

In Nederland verkeren in 2012  1,1 miljoen mensen in armoede en dit aantal stijgt snel door de verdere aantasting van de koopkracht. Het meest schrijnend is de situatie in de VS. In dit land leefden volgens het National Poverty Center in 2010 meer dan 47 miljoen Amerikanen onder de armoedegrens. Tegelijkertijd bezitten  de rijkste 10% van de Amerikanen 83% van de totale rijkdom. Door de grote inkomens- en vermogensongelijkheid is er in de VS een maatschappelijke discussie tot ontwikkeling gekomen.
x

* * *